Latijn candidatus,was iemand die naar een ambt dong. Hij droeg dan een witte toga (toga candida).
Herodes Antipas wilde Jezus voorstellen als een adspirant-koning en liet hem daarom een wit kleed aantrekken (Luc. 23 : 11). Ook thans nog noemt men iemand, die naar een of ander ambt dingt, een candidaat.
Zoo kan men candidaat voor de Tweede Kamer zijn. Aan de academie is de naam candidaat gebruikelijk voor iemand, die den laagsten graad behaald heeft in een of andere faculteit (theologie, rechten enz.).
Wat de Nederlandsch Hervormde kerk betreft is men candidaat eerst door een academisch examen in de theologie; kerkelijk wordt men candidaat na het afleggen van een voorbereidend kerkelijk examen voor de kerkelijke hoogleeraren. Eerst na het met gunstig gevolg afleggen van een kerkelijk examen voor een provinciaal kerkbestuur wordt men candidaat tot den Heiligen Dienst.
Bij de Gereformeerde kerken is men eerst candidaat door een examen aan de Vrije Universiteit of Theologische School. Daarna volgen nog twee kerkelijke examens, het praeparatoir examen en het peremptoir examen.
