Boekenverzamelingen kwamen al zeer vroeg in de geschiedenis voor. Bij de Egyptenaren bewaarde men de papyrusrollen, bij de Assyriërs en Babyloniërs de tafeltjes en cylinders.
Bij de Grieken moet Pisistratus de eerste openbare bibliotheek in Athene opgericht hebben. In den lateren tijd vond men beroemde bibliotheken te Pergamus en te Alexandrië.
Beide moeten ongeveer 700.CCO rollen bevat hebben. In Rome ontwaakte de begeerte naar bibliotheken eerst 2 eeuwen v.
Chr. Onder Augustus werden openbare bibliotheken opgericht.
Hij stichtte zelf de Octaviaansche en de Palatinische, welke laatste nog bestond ten tijde van paus Gregorius den Groote, die in te vergaanden ijver de geschriften der ouden liet verbranden. Tijdens de volksverhuizing werden in de algemeene verwoesting ook de bibliotheken niet gespaard.
De monniken in de Middeleeuwen hebben zich zeer verdienstelijk gemaakt door het verzamelen van nog bestaande handschriften en het afschrijven van handschriften. Dit deden voornamelijk de Benedictijnen.
Beroemde kloosterbibliotheken werden gevonden in Monte-Cassino, Cluny, Corvey, Fulda en bijzonder te St. Gallen, gesticht door den abt Gosbert 816—836.Met de opkomst van het Humanisme vermeerderde het aantal bibliotheken. Paus Nicolaas V legde den grondslag door het aankoopen van 3000 handschriften van de beroemde bibliotheek van het Vaticaan te Rome. Koning Matthias Corvinus in Hongarije stichtte de groote Corvina, die echter door de Turken in 1526 verwoest werd.
Een nieuw tijdperk voor de bibliotheken brak aan met de uitvinding van de boekdrukkunst. Het verzamelen van boeken en geschriften werd toen gemakkelijker en goedkooper. Van dien tijd af werden de oorspronkelijke handschriften steeds meer begeerd en vormden deze den schat van bibliotheken. Gedurende den 30-jarigen oorlog werd weder veel vernietigd. Zoo o. a. de beroemde Heidelbergsche Palatina, welker waardevolle manuscripten Tilly in 1622 naar Rome liet brengen.
In onzen tijd zijn de beroemdste bibliotheken de Parijsche Nationale Bibliotheek met 3 millioen banden en 92000 handschriften. De Bibliotheek van het Britsche museum in Londen met 1.500.000 banden en vele handschriften. In Berlijn 1 millioen banden. Zoo bijv. ook de Bibliotheek in Stuttgart met 300.000 banden, 130.000 dissertaties en 3700 handschriften.
Voorts hebben Petersburg en tal van andere steden prachtige bibliotheken. In ons land zijn zeer belangrijke Universiteitsbibliotheken (o. a. die in Leiden). Ook moeten hier genoemd worden de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag en de Bibliotheken van de Remonstranten en Doopsgezinden.
