Bijbelse spreekwoorden

C.F. Zeeman (1888)

Gepubliceerd op 12-03-2025

Hij ploegt met eens anders kalf

betekenis & definitie

Kalf (ploegen), Richt. 14: 18.

Deze spreekwijze wordt gebezigd om aan te duiden dat men zich van de hulp van een ander bediend heeft, maar onder den schijn van eigen werk te leveren. Men wil er b.v. iemand mede aan de kaak stellen die eenig stuk heet geschreven te hebben, maar daarbij plagiaat pleegde of het met behulp van een ander opstelde. De uitdrukking, gelijk bekend is, behoort thuis in de geschiedenis van Simson. Zooals Richt. 14 verhaald wordt, waren de Filistijnsche bruiloftsgasten van Simsons bruid te weten gekomen wat de oplossing was van het hun door Simson opgegeven raadsel, en hij, in toorn ontstoken over de trouwelooze handelwijze zijner aanstaande vrouw, roept uit: indien gij niet geploegd had met mijn kalf, of liever met mijne jonge koe, gij zoudt mijn raadsel niet hebben uitgevonden! De spreekwijze bevat beeldspraak, aan de Israëlietische manier van ploegen ontleend. Zooals bekend is, gebruikte men daarvoor niet als bij ons paarden, maar runderen, zoodat de uitdrukking eenvoudig beteekent: indien gij u niet van mijn werktuig, van mijne hulp bediend hadt, gij zoudt geene oplossing van mijn raadsel hebben gevonden. Van eene vergelijking van Simsons bruid met eene koe of een kalf, die men, met de Israëlietische zeden onbekend, somtijds in dit gezegde heeft gevonden, is dus volstrekt geen sprake.

< >