Bijbelse spreekwoorden

C.F. Zeeman (1888)

Gepubliceerd op 12-03-2025

Door de drukking der melk komt de boter

betekenis & definitie

Drukking, Spreuk 30: 33.

Deze spreekwijze is ongetwijfeld aan Spr. 30: 33 ontleend. Zij beteekent bij ons, zooals Harrebomée 2de deel III opgeeft: het voordeel van het lijden; door de verdrukking komt men tot heerlijkheid, door gedrukt te worden met allerlei leed, komt het kostelijke, dat in den mensch leeft, b.v. zijn moed, geduld, geestkracht, tot meerder ontwikkeling, tot rijpheid.

Die zin wordt evenwel ter aangehaalde plaatse niet bedoeld. Er is daar sprake van onbedachtzaam twistzoeken. Indien gij volgens vs. 32 op onzinnige wijze opvliegt, of met de hand op den mond d.i. stilzwijgend iets (kwaads) brouwt (pas dan wel op) (zie dan wel toe, wat gij doet); want de drukking der melk brengt boter voort, en de drukking van den neus brengt bloed voort, en de drukking des toorns brengt twist voort, d.w.z. zooals men door melk te persen boter, door den neus te persen bloed krijgt, zoo zult gij door met uwe opvliegendheid of kwade streken iemands toorn te persen (iemands drift te prikkelen) twist en strijd doen ontstaan. Het blijkt dus dat bij deze vergelijking aan lijden en de heilzame vrucht daarvan niet wordt gedacht; en dus, zooals meermalen het spelend vernuft onzer voorouders in de Bijbelwoorden eene Christelijke waarheid vond uitgedrukt, een geestelijken zin er in heeft gelegd, die daarin volstrekt niet was te vinden. Maar bovendien komt hier de vraag op, is de vertaling juist? Daartegen verheffen zich twee bezwaren: vooreerst wordt de boter niet door drukking of persing alleen verkregen; daarbij komt dat nergens bij de Israëlieten het gebruik van boter blijkt. Olijvenolie was de gewone toespijs; wel hadden zij kaas eenvoudig door uitdrukking der melk verkregen. Het woord, hier met boter vertaald, beteekent eigenlijk gestremde melk; deze wordt dan uitgeperst en tot den vorm van kazen samengevoegd; juister, meer overeenkomstig de Israëlietische gebruiken, en de kracht van het woord is dus de vertaling: de drukking der melk, brengt kaas voort.

< >