Naam van evangelisch hervormden in Italië, genoemd naar de stichter Petrus Waldus (Valdus, ca. 11401217).
Valdus, een welgesteld koopman uit Lyon, bekeerde zich in 1176 en besloot in navolging van de apostelen tot een leven van armoede. Met zijn volgelingen, de ‘pauperes Christi’ (armen van Christus), trok hij predikend door het land en stichtte in Zuid-Frankrijk en Noord-Italië de eerste gemeenschappen.
De Waldenzen waren beslist geen ketters, maar omdat ze geen priesters waren en als leken predikten en zich uitsluitend op Christus beriepen, werd op het derde Lateraans concilie (1179) besloten hun een preekverbod op te leggen. Valdus hield zich hier niet aan en werd in 1184 geëxcommuniceerd. Hierna erkenden de Waldenzen paus noch kerkelijke hiërarchie: ze stelden zelf bisschoppen aan. vertaalden de Bijbel en namen zelf de biecht af.
Ondanks vaak bloedige vervolgingen heeft deze eerste protestantse gemeenschap, drie eeuwen vóór Luther, voornamelijk in Italië stand gehouden. Momenteel telt de kerk meer dan 25.000 belijdende leden, waarvan er 20.000 in Italië en 5.000 in Zuid-Amerika wonen.
