Wat is de betekenis van deus ex machina?

2025-07-23
Groot woordenboek der Nederlandse taal

Van Dale Uitgevers (1950)

Deus ex machina

(Lat.), m., (bij de Ouden) god, geest die op het einde van een treurspel onverwacht verscheen om de knoop te ontwarren; (fig.) iem. die op een beslissend ogenblik als ’t ware uit de lucht komt vallen en aan een verwarde toestand een einde maakt.

2025-07-23
AI woordenboek

ChatGPT (2023)

deus ex machina

"Deus ex machina" is een Latijnse uitdrukking die letterlijk vertaald "god uit een machine" betekent. Het verwijst naar een plotapparaat dat vaak in de literatuur, theater en film wordt gebruikt, waarbij een onverwachte gebeurtenis, karakter of object plotseling en onrealistisch wordt geïntroduceerd om een ogenschijnlijk on...

2025-07-23
Literatuur, Geschiedenis en Theorie

J.A. Dautzenberg (2009)

deus ex machina

Letterlijk: een god uit een machine. Aan het eind van klassieke tragedies trad soms een godheid op die de oplossing bracht, een voorspelling deed, de wending ten goede veroorzaakte enz. Vaak verscheen deze god op het toneel met behulp van apparatuur, bijv. om hem uit de hemel te laten afdalen. Een voorbeeld is de engel Rafael in Gijsbrecht van Aems...

2025-07-23
Lexicon voor de kunstvakken

Wouter van Boesschoten, Wieneke van Breukelen, Ton Konings m.m.v Henriette Coppens, Eefje Lonis, Jos van Waterschoot & Simon Wienke (2002)

deus ex machina

Deus ex machina is een persoon in de vorm van geest of God, die aan het einde van een treurspel onverwacht verschijnt en redding brengt of een moeilijkheid of verwarring oplost; wordt gebruikt in klassieke treurspelen.

2025-07-23
Begrippenlijst drama

Nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling (2001)

Deus ex machina

Iemand (geest of God) die aan het einde van een treurspel op onverwachte wijze verschijnt en een moeilijkheid of verwarring oplost of redding brengt. Klassiek theater Lar: Deus ex machina = god uit de toneelmachine. God, of geest die door middel van een toestel op het toneel werd verheven of neergelaten om een eindoordeel uit te spreken. Wordt gebr...

2025-07-23
Gezegden

Riemer Reinsma (1998)

Deus ex machina

De uitdrukking deus ex machina bestond al in de oudheid en betekende letterlijk ‘een god uit een machine’. Tegenwoordig bedoelen we er een onverwachte, wat geforceerde ontknoping in een roman of toneelstuk mee. De deus ex machina was een voorloper van wat we nu ‘special effects’ noemen. Aan het eind van Griekse en Romeinse treurspelen liet men soms...

2025-07-23
Woordenboek vreemde woorden

A. Kolsteren en Ewoud Sanders (1994)

Deus ex machina

[Lat. = lett.: een god uit de (toneel)installatie, onverwachte verschijning van een god in toneelstuk] onnatuurlijke, gelukkige oplossing van probleem.

2025-07-23
Vreemd Nederlands

Jan Meulendijks (1993)

Deus ex machina

onverwachte komst van een persoon die een verwarde zaak ten goede keert

Wil je toegang tot alle 20 resultaten?

Ja, ik word vriend van Ensie!
2025-07-23
Signalement van sprekende zegswijzen

A. Houwelink ten Cate (1977)

deus ex machina

Een deus ex machina, letterlijk god uit de (toneelmachine, noemen we iemand die op onverwachte wijze een moeilijke situatie oplost of daarin redding brengt. De uitdrukking is ontleend aan het toneel en met name aan een kunstgreep die door de tragediedichters der oudheid, en vooral door Euripides, werd toegepast om een toneelstuk tot een blij einde...