De Rijksdienst voor het N.P. is een organisatie, die richtlijnen opstelt voor het planmatig gebruik van het zo beperkte Ned. grondgebied en overleg pleegt met de provinciale, gewestelijke en gemeentelijke planbureaux. Vooral in Ned., waar de bevolking zo snel groeit, moet de beschikbare ruimte verdeeld worden tussen landb., nijverheid, wonen, ontspanning en verkeer.
In minder dicht bevolkte gebieden bestaat nog een reserve, waaruit kan worden geput, hier betekent elke stadsuitbreiding opofferen van cultuurgrond, elke ontginning verloren gaan van bosbouw- en ontspanningsterrein, vaak ook van wetenschappelijk belangrijke gebieden, elke industrievestiging heeft verstrekkende gevolgen tot in een grote omgeving (z. Eindhoven!). Plaatselijk worden deze moeilijkheden in detail bestudeerd; grondleggend onderzoek en algemene gezichtspunten worden tot het werk van het N.P. gerekend. Tijdens de 2e wereldoorlog is de Rijksdienst opgericht. Het eerste werk, in samenwerking met Staatsbosbeheer, was het verzamelen van gegevens over natuurwetenschappelijk belangrijke terreinen, waarvoor toen werd bepaald, dat bij wijziging van bestemming overleg noodzakelijk was.Sinds 1945 zijn vele onderzoekingen gedaan; zie de serie publicaties van de Rijksdienst v. h. Nat. Plan (Staatsdrukkerij). Een goed overzicht van het doel in: BAKKER SCHUT, Planologie, 1944.