Funerair Lexicon

H.L.Kok (2002)

Gepubliceerd op 31-05-2017

Gezegden

betekenis & definitie

Op grafstenen staan vaak hoogdravende titulaturen en overdreven loftuitingen. Er bestaat een spreekwoord: 'Liegen als een grafschrift'. Het aantal gezegden met betrekking tot de dood is zó groot, dat er slechts een beperkt aantal vermeld kan worden.

'Zolang de dood bestaat, is men zijn leven niet zeker'. 'Hij is de dans ontsprongen'. 'Laat de doden rusten' (spreek van de doden geen kwaad). 'Dat is een nagel (spijker) aan zijn doodkist' (wanneer men zich ergens telkens vreselijk aan ergert). 'De dood houdt geen almanak' (neemt geen leeftijd in aanmerking). 'Het is moeilijk te vasten op een anders dood' (met vooruitzicht op een erfenis). 'Altijd ziek en nooit dood' (ingebeelde ziekte). 'Hij ligt met het deksel op zijn neus' (hij ligt in de doodkist). 'Hij is net zo koppig als Jan Edzes, die wou ook geen pap eten toen hij dood was' (iemand die altijd tegendraads is). 'Blauwe Fedde (de dood) staat om de hoekvan de deur' (over iemand die er heel slecht aan toe is). 'Hij stuurt (zendt) zijn ziel een straatje om'. (Zie: Thanatos en Hypnos.) 'Een klein kuiltje in het kerkhof, maakt een grote ledigheid thuis'. 'De honden zullen haast om mij janken' (ik zal spoedig sterven). 'Hij gaat het hoekje om' (iemand die stervende is). 'De weg naar het graf loopt over rouwfloers en klagen'. 'Hij ligt met de voeten in het oosten' (op het kerkhof). 'Hij ligt met koude voeten' (op het kerkhof). 'Liegen als een grafsteen'. 'Hij is de pijp uitgegaan' (gestorven-gecremeerd). 'Het kwaad zit in het gebeente, het moet er uitrotten' (in het graf, over iemand die onverbetelijk is). 'De beenderen worden wel eens meer beweend dan het vlees' (verdriet na een slecht huwelijk). 'De man betreurt de dood van zijn vrouw pas echt, wanneer hij hertrouwd is'. 'De sleutels op de kist leggen' (bankroet gaan). 'Er hangt een dode aan de klok'. Zie: Dodelijk luiden. 'Wie een kuil graaft voor een ander valt er zelf in'. 'Iemand doodverven' (iemand zwart maken). 'Het laatste hemd heeft geen zakken' (in een doodshemd kun je niets meenemen). 'Het is beter rijk te leven dan rijk te sterven'. 'Er loopt iemand over mijn graf (gaat een gezond mens een koude rilling over de leden, dan loopt er op dat moment iemand over zijn toekomstig graf). 'Hem doen de kiezen niet meer zeer' (iemand die gestorven is). 'Hij heeft de kraaienmars geblazen'(idem). 'Hij staat al met één been in het graf (over iemand die zwaar ziek is). 'Hij heeft nu een zandwinkeltje' (iemand die begraven is). 'Hij bekijkt nu de aardappelen van onder' (over een boer die gestorven is). 'Hij is de doodgraver van de schop gesprongen' (over iemand die aan de dood is ontsnapt). 'Hij is gaan hemelen' (gestorven). 'Dat geeft een droevige hemelvaart, de ziel zal er van achteren uit moeten' (over iemand die zich heeft opgehangen). 'Arm en rijk, de dood maakt allen gelijk'. 'De een zijn dood is de ander zijn brood'.