Wijnbeker in gebruik tijdens de viering van het avondmaal, meestal gemaakt van zilver, maar ook wel van tin of ander materiaal. De oudst bewaarde protestantse zilveren avondmaalsbeker is die uit Warffum (1596), gemaakt uit een in beslag genomen miskelk.
Avondmaalsbekers in de provincie Groningen uit de 17de eeuw hebben een eigen karakteristieke vorm: ze zijn aan de voet vrij slank, de wanden lopen wijd uit naar de bovenrand. Typisch Gronings is de voet van de beker die bestaat uit een gegoten, gewelfde standring en een manchet. Tussen manchet en lichaam is vaak een stekelrand of een koordrand aangebracht. Op avondmaalsbekers uit zowel de 17de als de 18de eeuw zijn vaak medaillons gegraveerd (met daarin personificaties van geloof, hoop en liefde), of bloemen- en bladranken. Ook zijn teksten, wapens of inscripties op avondmaalsbekers te vinden. Voorbeelden zijn te vinden in Holwierde, Eenrum en Leegkerk. Op enkele avondmaalsbekers treffen we afbeeldingen aan van het kerkgebouw (Groningen, Martinikerk, Delfzijl, Leermens).Lit.: J. Vinhuizen en G.A. Wumkes, Het avondmaalszilver in de provincie Groningen (Sneek 1913); Groninger Zilver. Tentoonstellingscatalogus Groninger Museum (Groningen 1975): J P- van Rijen, Groninger Keur, zilver uit Stad en Ommelanden (Schoonhoven en Groningen 1993).
