Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 29-12-2019

Trommeltaal

betekenis & definitie

Bij vele natuurvolken bestaan signaalsystemen, om elkander op groote afstanden berichten te melden. Een veel voorkomend middel daartoe is het volgens vaste teekens slaan op lange cylindrische trommels.

Naar gelang van het rhytme, het harder of zachter slaan, den duur der signalen verschillen de mededeelingen. De ingewijden, welke de beteekenis der tonen kennen, weten nauwkeurig wat bedoeld wordt.

Uit die trommelsignalen is ontstaan een trommeltaal. Trommeltalen komen voor op Nieuw-Guinee, de eilanden van Oceanië, in Zuid-Amerika, in Afrika.De trommeltaal van Nieuw-Guinee is beschreven o.m. door R. Neuhauss, Deutsch Neu-Guinea I, 316—317; A. C. Haddon, The Kiwai Papuans of Britisch New Guinea, p. 452. Onder de Papoea’s van het eiland Ragetta bestaan ingewikkelde trommelsignalen, waardoor men iederen man uit elk dorp op verren afstand kan roepen, leder dorp heeft zijn eigen dansrhytme en elk gezin daarvan weer een bijzondere variant. Bij het seinen in trommeltaal wordt met een knuppel op een bepaalde plaats van de trom geslagen.

De stooten zijn kort en krachtig; de pauzes daartusschen verschillen naar gelang van de mededeeling. Wanneer we het in teekens uitdrukken (lang — kort — zeer kort •) dan kunnen wij het als volgt voorstellen. Men wil seinen, dat een man in een dorp plotseling gestorven is en men wil het aan de weduwe, die met andere vrouwen op het veld arbeidt, meedeelen. Het eerste signaal is dan, dat een vrouw wordt opgeroepen:

Dan volgt het dansrythme van den gestorvene En ten slotte de trommelslagen, die den dood verkondigen Dan weet de vrouw, die het dansrythme van haar man hoorde, dat zij weduwe is geworden.

Zoo heeft men trommelslagen voor den oorlog, voor de aankomst van vreemdelingen, voor het uitnoodigen tot een maaltijd — ja, de trommeltaal geeft zelfs het menu aan.

Bijv. varkensvleesch Daarentegen hondenvleesch Soortgelijke trommeltalen bestaan in Oceanië.

Zoo geeft R. Parkinson, Dreiszig Jahre in der Südsee, p. 79, 80, de signalen in trommeltaal voor de gevallen, dat een vijand is gedood en men zijn lijk verdeelt; voor het oproepen tot weerwraak van een verslagene; voor sterfgevallen in de dorpen.

Trommeltalen zijn eveneens verbreid in tropisch Zuid-Amerika. Zoo verhaalt Theodor Koch-Grünberg, Zwei Jahre bei den Indianern NordWest-Brasiliens, p. 392, 393, hoe de signalen worden overgebracht bij de Uitoto. Hier worden altijd twee trommels gelijk gebruikt, een groote en een kleine, die men „mannetje en wijfje” noemt. Men slaat er op met trommelstokken van caoutchouc. Naar gelang de slagen langzamer of sneller gaan, of hoogere dan wel lagere tonen klinken, kan men alle seinen geven. Als bijv. een stoomboot (op de wateren van het Amazonestroomgebied) aankomt, „telefoneeren” de Indianen het naar de verschillende dorpshuizen en binnen korten tijd is het bericht overal bekend. Zij weten in de trommeltaal mede te deelen, dat een blanke pas is aangekomen ; zij noodigen tot feesten uit; ze seinen marktberichten om de rubber op een bepaalden dag aan te voeren.

Ook in Afrika bestaan verschillende trommeltalen ; met name in Kameroen. Zoo lezen wij bij E. Pechuël—Loesche, Volkskunde von Loango, p. 97: De trommeltaal is het meest ontwikkeld in Kameroen; daar wordt deze taal niet alleen getrommeld, maar ook gesproken, dat is mondeling nagebootst. Maar de trommeltaal is meer in aanzien dan het gesproken woord, en getrommelde beleedigingen zijn erger dan scheldwoorden ! Zelfs herkent men vanuit de verte uit de wijze van trommelslaan, wie het doet, evenzeer als wij iemand door zijn stem herkennen!

In een enkel geval dient de trommeltaal voor godsdienstige doeleinden. De zendeling J. Spieth deelt mede (Die Religion der Eweër in Süd-Togo, p. 3) dat de maan door de Eweër bijna overal wordt aangebeden in de trommeltaal. Bij dit volk worden de gedachten uitgedrukt door trommelslagen van verschillende hoogte (op 2 of 3 onderscheiden instrumenten). Men begint de mededeelingen in de trommeltaal (welke op zes uur afstand te hooren zijn) met een lofprijzing Gods. (Anthropos I, p. 667.)

< >