De grote encyclopedie van het antiek

Jan Durdik en anderen (1970)

Gepubliceerd op 02-12-2020

Rafaël-tapijten

betekenis & definitie

serie van tien wandtapijten voorstellende De Handelingen der Apostelen, uit het begin van de 16de eeuw. De tapijten hadden een gezamenlijke lengte van 42 meter en waren 5 meter hoog.

De opdracht hiertoe was in 1515 door paus Leo X gegeven aan de bekende wever Pieter van Aelst, waarna de tapijten tussen 1515 en 1519 naar ontwerpen van Rafaël in Brussel werden geweven onder leiding van Bernard van Orley. De invloed van deze tapijten op de Zuidnederlandse wandtapijtkunst maar ook op de schilderkunst is ontzaglijk groot geweest. Het betekende de doorbraak van de renaissance; van nu af zouden van de Brusselse weefstoelen tapijten rollen waarop Romeinse ruïnes de plaats innamen van Vlaamse dorpjes en de wetten van het perspectief werden doorgevoerd. Reeds kort na hun voltooiing was de vraag naar replieken van deze tapijten groot. Ook in de 17de eeuw werden daarvan in Brussel nog verschillende geweven. In 1623 verwierf koning Karel I van Engeland het merendeel van de kartons waarnaar in 1630 in Mortlake een zevendelige serie werd geweven met nieuwe bordures, vermoedelijk ontworpen door Frans Cleyn.

De serie is in die tijd meer dan tienmaal gekopieerd. De kartons zijn nog steeds in het bezit van de Engelse kroon.