De grote encyclopedie van het antiek

Jan Durdik en anderen (1970)

Gepubliceerd op 02-12-2020

Maten en maatjes

betekenis & definitie

vanaf de middeleeuwen tot in de 19de eeuw gemaakt van tin, vanaf de 18de eeuw' ook van koper, met aan de binnenkant een laagje brons of tin. Maten zijn aan de bovenrand voorzien van ijktekens. door de overheid ingeslagen stempels, betrekking hebbend op de inhoud en slechts gedurende een bepaalde tijd geldig, waarna het voorwerp opnieuw moest worden geijkt.

In herbergen werden ook maatbekers gebruikt en maatkannen. aan de binnenkant voorzien van een pinnetje dat de juiste hoeveelheid drank aangaf. De maten werden gemaakt voor een inhoud van 1 centiliter tot 2 liter. Nederlandse malen zijn in de 16de en 17de eeuw balustervormig, maar krijgen al spoedig de bekende cilindervorm; de schenkrand is doorlopend en loopt boven het rechthoekige oor omlaag. Franse maten zijn cilindervormig, maar zonder aflopende schenkrand en zijn voorzien van een rechthoekig oor. Engelse maten zijn in het algemeen, vanaf de 16de eeuw, balustervormig en gedrongen van vorm, met iets uitlopende voet.