Sarphatipark - Aan het 4 ha grote buurtpark aan de Ceintuurbaan, dat in 1885 gereedkwam, zijn twee namen van grote Amsterdammers uit de 19de eeuw verbonden. Het werd ontworpen door ir Van Niftrik* en het werd genoemd naar de vermaarde dr Sarphati*. Op 15 juli 1886 werd in het park het monument (ontworpen door J.R. de Kruyff en uitgevoerd door mevr. Stracké-Van Bosse) dat aan deze weldoener van A. herinnert en waarvoor rijk en arm hadden bijgedragen, ingewijd door A.C. Wertheim*, een bewonderaar en navolger van Sarphati.
Het borstbeeld in het grote monument werd in de oorlogsjaren op last van de Duitsers verwijderd (het werd opgeborgen in de kelders van het Stedelijk Museum), maar werd tijdens de bevrijdingsfeesten van zomer 1945 ten tweede male ingewijd. De Amsterdamse jeugd van omstreeks 1890 die zo gelukkig was op school te gaan bij de hoofdonderwijzer E. Heimans*, heeft in het toen nog jonge park haar eerste onderricht gekregen in de levende natuur. Heimans nam zijn leerlingen mee naar het park (ook wel naar andere plaatsen in en om de stad) en schreef ten behoeve van zijn collega's die hetzelfde wilden, het boekje "De levende natuur" (1893). In het laatste oorlogsjaar werd het park als vuilstortplaats gebruikt. In 1975 werd het opgeknapt en op 29 sept. van dat jaar weer geopend; toen werd er ook een speelbeeld geplaatst. In 1994 werd het Sarphatipark opnieuw heropend, na een grote onderhoudsbeurt, waarbij het Sarphatimonument met fontein in oude glorie werd hersteld.
LIT. A. Kooy, Een groen getooide Keizerskroon, O.A. 1972, 272; A. van Praag, Een parkje in het oude Amsterdam, 1975; Martin Pruijs, Een monument voor dr. Samuel Sarphati: het Sarphatimonument gerestaureerd, 1994; Ton Heijdra, Het Sarphatipark, een oase van rust, 1994; T. Heydra, Het Sarphatipark, 1994.
