XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 22-06-2018

Koppermaandag

betekenis & definitie

Koppermaandag, de eerste maandag na Driekoningen, is vanouds een feestdag geweest voor zetters en drukkers, die dan met hun mooie kalenders verschenen, vergezeld van een nieuwjaarswens, waarvoor zij dan een "kopperfooi" van de klanten kregen. De naam "kopper" zou betekenen de drinknap, die vroeger bij vrolijke feesten werd gebruikt. In de 16de eeuw ging in A. op Koppermaandag de grote optocht door de stad van de leprozen (zie: Leprozenhuis), die op deze en de volgende dag de goede gaven mochten innen bij de bevolking. Zij werden dan in heksleden rondgevoerd en in het Gasthuis* extra onthaald. Na 1604 werd de volkstoeloop door de stad echter zo groot, dat de optocht niet meer kon worden toegestaan.

LIT. J.H. Kruizinga, Levende folklore van Nederland en Vlaanderen, 1953; id., Herinneringen aan Koppermaandag, O.A. 1954, 2; Johan de Zoete, Marden Versteeg, Koppermaandagprenten. Verkenningen van een Nederlandse grafische traditie, 1991.