Doopsymbool (symbolum apostolorum), bij de doop uitgesproken geloofsbelijdenis.
Reeds in de oudste christentijden moet de gewoonte van het afleggen van een geloofsbelijdenis vóór de doop gangbaar geweest zijn (vgl. ook Hand 8, 37), maar de oorsprong van het doopsymbool blijft duister, ondanks de talrijke onderzoekingen. Men neemt tegenwoordig aan dat er in de 2e eeuw een christologische en een trinitaire formule naast elkaar bestonden. In de Epistula apostolorum vinden wij een zeer oude vorm van een dergelijke trinitaire formule. Het verspreidingsgebied van deze formules is zeer onzeker. In de 3e eeuw ontstond een romeins type dat zich in het Westen, met vele varianten, doorzette. Hierin waren beide vormen met elkaar versmolten. Aanvankelijk was de formulering nog weinig vast, hetgeen blijkt uit het voorkomen van wisselende formuleringen bij eenzelfde auteur. Belangrijke getuigen uit de 4e eeuw zijn voor de griekse overlevering: Eusebius van Caesarea, Epiphanius van Salamis en Cyrillus van Jeruzalem; voor de latijnse overlevering: Rufinus van Aquileia en Nicetas van Remesiana.Lit. P. Batiffol (DTC 1, 1660-1673). - F. Kattenbusch, Das apostolische Symbol 1. Die Grundgestalt des Taufsymbols 2. Verbreitung und Bedeutung des Taufsymbols (Leipzig 1894-1900). B. Capelle, Le symbole romain au II. siècle (RB 39, 1927, 33-45). J. Lebreton, Les origines du symbole baptlsmal (RScR 20, 1930, 97-124). M. Restrepo-Jamarillo, La doble Formula Simbolica en Tertulliano (Gregorianum 15, 1934, 3-58). H. J. Carpenter, Creeds and baptismal Rites in the first four Centuries (JTS 44, 1943, 1-11). O. Cullmann, Les premières confessions de foi chrétlenne2 (Paris 1948). J. de Ghellinck, Patristique et Moyen Age 1. Les recherches sur les origines du symbole des apôtres2 (Gembloux 1949). J. Kelly, Eariy Christian Creeds (London 1950). J. Quasten, Baptismal Creed and Baptismal Act in St. Ambrose’s De mysteriis and De sacramentis (Mélanges De Ghellinck 1, Gembloux 1951, 223-234). B. Botte, Note sur le Symbole baptismal de St. Hippolyte (ib. 189-200). [Bartelink]
