Gepubliceerd op 16-11-2020

Vaneel

betekenis & definitie

Mnl naam voor de Kieviet ←, ws. wel gevormd naar diens Lat naam Vanellus. B&TS 1995 vermelden Vaneel als (actuele?) volksnaam; een locatie wordt echter niet gegeven.

Lat Vanellus wordt doorgaans in verband gebracht met Lat vannus 'wan' (meer sub Waaierstaartrietzanger en Windwanner) vanwege de vleugels, die vooral tijdens de baltsvlucht zoeven in de wind, en zo aan twee wannen doen denken.

De naam komt 2x voor in Boek III van Naturen Bloeme van Van Maerlant c.1266:

"Vanellus dats die vaneel1 Een voghel wel bekent een deel:

Een kienic2 hetet in onse lant.

Dese voghel, als hi siet te hant3 I man van sinen neste verre, so vlieght hi te hem waerd erre"

1 MH 1932 geeft naast vaneel ook de spelling vanneel.
2 tekst van het Leids manuscript; in het Amsterdams en Haags handschrift staat hier "kivit hetet in Oestlant"; in het Brussels manuscript staat: "cuut heetet in Oesten lant." Misschien schuilt in deze regel de naam van de Kluut?
3 Deze vogel vliegt, zo gauw hij ver van zijn nest een (=I) man ziet, boos op hem af.