Gepubliceerd op 16-11-2020

Goudlijster

betekenis & definitie

Zoothera dauma (Latham: Turdus) 1790, tegenwoordig van deze afgescheiden als Zoothera aurea [Sangster et al. 1998] (1). Bij ons zeldzaam op de trek verschijnende Lijsterachtige met goudbruine kleuren, vnl. op de vleugels.

Vgl. zweeds Guldtrast, F Grive dorée, It Tordo dorato, Sp Zorzal Dorado, E volksnaam Golden Mountain-Thrush. Officieel E White’s Thrush (>N White's Lijster [B&TS 1995]), in 1836 door Thomas Eyton zo genoemd ter ere van de engelse dominee Gilbert White (1720-1793) en ter gelegenheid van het eerste in Engeland waargenomen exemplaar van de soort in 1828, verzameld door de graaf van Malmesbury in county Hampshire. White's verzamelde brieven (aan pennant en Barrington) zijn gebundeld tot The Natural History and Antiquities of Selborne (1789)1, een erg populair boek waarvan 150 maal een nadruk is verschenen. Maar de enige relatie met de Goudlijster is slechts het feit dat Selborne ook in Hampshire ligt. [Stresemann 1996; M&M 1988] R Pjostryj Drozd ('bonte' Lijster) geeft het bonte aspect van de soort weer, D Erddrossel (letterlijk 'aardlijster') benadrukt het leefgebied, de bosbodem.BENOEMINGSGESCHIEDENIS De soort staat afgebeeld in Buekers 1902, maar daar staat nog geen N naam bij. De eerste wn. van de soort in N was in 1931; toen, of kort daarna, is de naam enige tijd Siberische goudlijster geweest [Rynja]. In 1946 hanteerde de CNNV de naam van het lemma.

(2) Volksnaam voor de Wielewaal in een vijftiental over N zeer verspreide plaatsen [kaartjes in Meertens 1950 en WBD]. Goudlyster in enkele plaatsen in Friesland, Goldliester in Aalten (in de Achterhoek) en in Aerdt (in de Lijmers, Gld). Vgl. E (volksnaam) Golden Thrush en ijslands Gullthröstur 'Wielewaal', maar letterlijk 'goudlijster'.

1 Het boek werd in Londen uitgegeven door Gilberts broer Benjamin White, die ook Catalogue of the Animals of North America (1771) van Johann Reinhold Forster (1729-1798) uitgaf.

< >