Technische encyclopedie

Winkler Prins (1975)

Gepubliceerd op 23-12-2024

DIEPTEGESTEENTE

betekenis & definitie

(Fr.: roche plutonique; Du.: Tiefengestein; Eng.: plutonic rock), ook: plutoniet, magmatisch gesteente, reeds door Geikie (1902) beschouwd als ontstaan uit een magma of gesmolten silicaat op grote diepte met een trage afkoeling en langzame kristallisatie der mineralen. Deze gesteenten zijn gekenmerkt door een holokristallijne, grofkorrelige (korrelgrootte der mineralen van 1...10 mm), massief-homogene structuur meestal zonder uitgesproken richting.

Het meest voorkomende dieptegesteente is graniet, terwijl peridotiet als een der voornaamste bestanddelen van de aardmantel beschouwd wordt. De indeling van de dieptegesteenten gebeurt vooral op basis van de mineralen die ze bevatten (zie afb.).Behalve hun ontstaan door kristallisatie uit gesmolten silicaat heeft men ook aangenomen dat dieptegesteenten en vooral sommige granieten zouden kunnen ontstaan zijn uit sedimentgesteenten door ultrametamorfisme (granitisatie en metasomatisme; zie Graniet; Petrologie), alhoewel het belang en de schaal van dit proces wellicht niet zo belangrijk zou geweest zijn als aanvankelijk gedacht. Tevens zie Gesteente.

< >