Technische encyclopedie

Winkler Prins (1975)

Gepubliceerd op 23-12-2024

BESCHOEIING

betekenis & definitie

(Fr.: paroi de soutènement; Du.: Spundwand; Eng.: sheet piling), een schot of wand er toe dienende om grond te keren, waarvan de vaste stand wordt verzekerd door inklemming in de grond van de wand zelf of de palen, waartegen deze steunt en een verankering nabij de bovenzijde in het achtergelegen terrein (kan alleen bij zeer lage beschoeiingen ontbreken). Zij wordt gebruikt om verticale of nagenoeg verticale wanden te verkrijgen bij overgang van hoog naar laag terrein, bij los- en laadplaatsen, schutkolkwanden, oeververdedigingen, boordvoorzieningen enz. (voor dezelfde doeleinden worden ook keermuren toegepast).

Een beschoeiing kan enkelvoudig of samengesteld zijn. De enkelvoudige beschoeiing bestaat uit één enkele wand, bij de samengestelde is de wand in de hoogte uit verschillende delen samengesteld; deze wanden komen voornamelijk bij gebruik van hout voor. Hierbij is nl. het gedeelte dat ‘tussen water en wind is’ (d.w.z. in de omgeving van de waterlijn) beurtelings nat en droog en aan snelle verrotting blootgesteld. Om niet verplicht te zijn de gehele beschoeiing te vervangen, hoewel slechts een klein deel is vergaan, maakt men vaak het gedeelte boven de waterlijn zodanig, dat het gemakkelijk vervangbaar is. De beste uitvoering is die met kubbestijlen waarbij op een beschoeiing, die tot ca. 20 cm onder de waterlijn reikt, een afzonderlijk stuk wordt gezet.

De eenvoudigste vorm van een houten beschoeiing is een aaneengesloten rij palen, bovenaan verbonden door een sloof of gording. Voor grotere constructies heit men een rij palen in, op enige afstand van elkaar, en voorziet deze aan de achterzijde van een horizontale beplanking. Ook worden als kerende wand damplanken toegepast, aan de bovenzijde met een gording gekoppeld; de verankering wordt aan de palen en gording bevestigd. Beschoeiingen van gewapend beton of staal zijn op dezelfde principes geconstrueerd als die van hout. Meestal wordt dit type damwandbeschoeiing toegepast. Betonnen damwanden hebben ongeveer dezelfde gedaante als houten damwanden, maar ze kunnen in veel groter afmetingen worden gemaakt. Stalen damwanden worden in een groot aantal profielen vervaardigd.

De verankering moet geschieden in ongeroerde grond, en buiten de grond die bij ontbreken van de beschoeiingen zou gaan wegschuiven. De (meestal stalen) ankerstaven moeten daarom, vooral bij hoge beschoeiingen, vrij lang zijn. De ankers kunnen, evenals de beschoeiingen zelf, van hout, beton of staal zijn. Voorts worden zgn. groutankers toegepast.

< >