De negativiteitsbias (ook wel genoemd het negativiteitseffect) is het verschijnsel dat we negatieve gebeurtenissen en informatie gemakkelijker opmerken dan positieve, dat we er sterker door beïnvloed worden en dat we ze gemakkelijker herinneren. Hoewel niet ieder individu en niet iedere leeftijdsgroep even gevoelig is voor de negativiteitsbias treedt hij wel vaak op.
De evolutie van onze breinen is gevormd door welke neigingen en manieren van denken onze kans op overleving hebben vergroot. Als een voorouder van ons op de steppe het gras zag bewegen en in reactie daarop de benen nam dan was zijn overlevingskans een fractie groter dan die van zijn vriend die zijn schouders ophaalde over het bewegende gras. Misschien bewoog het gras namelijk door een naderende gifslang of een leeuw. Misschien dat het gras negen van de tien keren niet door een slang of leeuw bewoog maar door de wind maar dat doet er weinig toe. Vanuit evolutionair oogpunt gold: liever negen keer te vaak wegrennen dan een keer te weinig.
De onvoorzichtige oermens had waarschijnlijk een iets grotere kans om gedood te worden voordat hij of zij zich voortgeplant had dan de over-voorzichtige oermens. Waarschijnlijk verklaart dit soort evolutionaire processen voor een deel waarom we vandaag de dag nog steeds de negativiteitsbias hebben. Waar we onze aandacht aan gaven en hoe we dachten over en reageerden op wat er gebeurde in onze omgeving was letterlijk een kwestie van leven en dood.
