o., overheidsbeleid ten aanzien van vreemdelingen die in het gastland (willen) verblijven.
(e) België. Het vreemdelingenrecht werd herzien door de wet van 15.12.1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen. De nieuwe Vreemdelingenwet wil enerzijds de individuele rechten van de vreemdeling beter beschermen, anderzijds middelen aanreiken om op te treden tegen vreemdelingen die een gevaar voor het land vormen (m.n. illegalen en criminelen). Er wordt aan vreemdelingen een doeltreffende rechtsbescherming geboden doordat de wet zelf hun rechten en verplichtingen nauwkeurig omschrijft. Het recht op gezinshereniging wordt bevestigd. Wettelijke criteria zijn vastgelegd die bepalen wanneer een vreemdeling machtiging tot vestiging kan krijgen. Ten tweede worden de rechtsmiddelen waarvoor de administratieve handelingen vatbaar zijn, geïnstitutionaliseerd. Belangrijke vernieuwing is dat, wanneer een beroep tot nietigverklaring van een terugwijzings- of uitzettingsbesluit is ingesteld bij de Raad van State, deze de opschorting van de tenuitvoerlegging van het besluit kan gelasten.
Ondanks wetgeving nam ook in België in het begin van de jaren tachtig de vreemdelingenhaat toe. Deze trend oefende ook druk uit op de politici. Schaarbeek, onder burgemeester Roger Nols, was in 1982 de eerste gemeente die weigerde vreemdelingen in te schrijven. De gemeenten Anderlecht en Sint-Gillis volgden dit voorbeeld. De Vlaamse Militanten Orde (VMO) demonstreerde tegen stemrecht voor gastarbeiders. Zie discriminatie.
Nederland. In 1981 verscheen de ontwerp-Minderhedennota, die de wenselijkheid bepleitte van een beperkend toelatingsbeleid inzake vreemdelingen; anderzijds beklemtoont de nota een versterking van de rechtspositie van de al toegelaten vreemdelingen, m.n. waar het de zgn. tweede generatie betreft (kinderen van gastarbeiders). De overheid gaat uit van het blijvend karakter van de aanwezigheid van etnische minderheden. Volgens het beleidsplan Culturele Minderheden in het Onderwijs hebben buitenlandse kinderen recht op onderwijs in eigen taal en cultuur. Immigranten hebben geen stemrecht. Er is echter een wijziging van de Kieswet in voorbereiding die het mogelijk maakt dat legaal in Nederland verblijvende vreemdelingen hun stem uitbrengen. Buitenlandse vrouwen kregen recht op een zelfstandige verblijfsvergunning, mits zij drie jaar gehuwd zijn en één jaar in Nederland wonen. Zie discriminatie.
