Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 15-06-2020

weersverwachtingstechniek, weerverwachtingtechniek

betekenis & definitie

v. (-en), methode tot het samenstellen van een prognose van het weer voor een komende periode.

(e) De weersverwachtingstechniek verschilt voor uitspraken voor korte termijn en verwachtingen voor langere termijn.

KORTE TERMIJN. Voor verwachtingen op korte termijn werkt men sinds het begin van de meteorologische berichtgeving met de synoptische verwachtingsmethode,, waarbij gebruik gemaakt wordt van regelmatig om de drie of zes uur geanalyseerde weerkaarten, waarmee de ontwikkeling van het weer wordt gevolgd en in de toekomst wordt geëxtrapoleerd. Daarbij wordt tevens gebruik gemaakt van hoogtestromingskaarten. De synoptische methode is echter enigermate afhankelijk van de subjectieve beoordeling van de weersituatie door de meteoroloog. Daarnaast zijn sinds 1950 enkele objectievere verwachtingsmethoden tot ontwikkeling gekomen: de statistische en de numerieke methode.

Bij de statistische methode wordt een zeker verband gelegd tussen diverse meteorologische grootheden op een zeker tijdstip en het daarop volgende weer (regen, onweer, temperatuur, mist). Dit verband wordt gebaseerd op een groot aantal in het verleden voorgekomen combinaties van deze grootheden. Statistisch bepaalt men dan b.v. de kans op regen bij een bepaalde combinatie van luchtdruk, windrichting en vochtigheid. De numerieke methode is erop gericht om, uitgaande van een bepaalde weersituatie, met in wiskundige vergelijkingen vastgelegde natuurkundige wetten van atmosferische processen de weersituatie van de komende dagen te berekenen. Hierbij moet men de berekeningen uitvoeren voor een geheel halfrond, hetgeen geschiedt door eerst via een objectieve analyse de waarde van de meteorologische grootheden te bepalen op een aantal (b.v. 500) roosterpunten en vervolgens met stapjes van ongeveer één uur voort te rekenen. Voor b. v. een 72-uursverwachting zijn 360 000 berekeningen nodig, daarom is de numerieke methode pas sinds de ontwikkeling van de elektronische rekenmachines van de grond gekomen.

Door de storingen in de luchtstroming dicht bij het aardoppervlak hebben numerieke berekeningen m.n. betrekking op de stromingspatronen van de hogere luchtlagen. De aangebrachte vereenvoudigingen, de waarnemingsfouten e.d. maken de betrouwbaarheid van de berekende kaarten voor een termijn langer dan 72 uur kleiner. Uit de met dit rekenprocédé verkregen hoogtestromingskaarten worden kaarten afgeleid die de weersitatie aan het aardoppervlak weergeven. Op deze kaarten worden de weersverwachtingen voor enkele dagen vooruit gebaseerd. Door een groep Westeuropese landen is in 1976 een instituut voor meerdaagse weersverwachtingen opgericht, gevestigd te Reading (Groot-Brittannië). LANGERE TERMIJN. De weersverwachtingstechniek voor langere termijn (een maand, een seizoen), verschilt van land tot land.

De Duitse methode dateert van vóór de Tweede Wereldoorlog en berust op een vergelijking met analoge situaties in het verleden (speciaal wat anomalieën van temperatuur en neerslag betreft). Men maakt tevens gebruik van een verondersteld verband tussen het weer en de fase van de 11-jarige zonnevlekkencyclus. De Amerikaanse methode werkt met gemiddelde weerkaartpatronen, die de algemene circulatie in tijdvakken van resp. 5, 10 en 30 dagen weergeven en baseert zich vrij sterk op de met de numerieke methode verwachte ontwikkeling. Verder worden ook statistische verbanden gebruikt. De Engelse meteorologische dienst hanteert een methode die m.n. bestaat uit een combinatie van de Amerikaanse en Duitse methoden. Bovendien wordt veel waarde gehecht aan de in de uitgangstoestand bestaande temperatuurafwijkingen van grote zeeen landoppervlakken.

De Belg. en de Franse methoden maken gebruik van een vergelijking tussen het algemene verloop van het luchtdrukpatroon in de voorafgaande maanden en min of meer analoge ontwikkelingen in vroegere jaren. De resultaten van alle hier genoemde methoden zijn nog zeer onzeker, zodat gezegd kan worden dat de weersverwachting voor langere termijn nog in de kinderschoenen staat.

< >