Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Verzilting

betekenis & definitie

v., toeneming van het zoutgehalte van gronden oppervlaktewater of van de bovengrond.

Door verzilting ontstaat schade aan landen vooral tuinbouw en het water wordt ongeschikt om als grondstof voor de openbare en industriële watervoorziening te dienen. In het beneden de gemiddelde zeespiegel gelegen polderland van West-Nederland treedt verzilting van het grondwater op door de stroming vanuit zee onder de duinen door. Deze zoute of diepe kwel neemt toe door bodemdaling en zeespiegelrijzing, door diepe ontwatering en door grondwaterwinning. In droge tropische gebieden zijn enorme landoppervlakten verzilt door irrigatie, waarbij het aangevoerde water grotendeels verdampt en het zout achterblijft. Stijgt op de lange duur de grondwaterspiegel tot nabij het maaiveld, dan bereikt dit zout de wortelzone en is het land onbruikbaar geworden. Herstel is mogelijk door uitspoeling, waarbij extra irrigatiewater wordt verstrekt en de grondwaterspiegel door drainage wordt verlaagd.

Verzilting van oppervlaktewater in West-Nederland is primair het gevolg van de lage ligging van het land waardoor via het grondwater, door dijkkwel, door sluizen enz. het zeewater binnendringt. Door de grotere dichtheid van zout water zal echter zelfs bij vrije uitstroming in zee, zoals via de Nieuwe Waterweg, een diepe tong van zout water het land binnendringen, zich enigszins met het bovenliggende zoete water mengen en ook verzilting veroorzaken. Aan de zoute kwel is weinig te doen, binnendringen van zout via sluizen kan door technische maatregelen worden beperkt.

De verzilting van oppervlaktewater kan worden tegengegaan door doorspoeling met grote hoeveelheden zoet water, waarvoor in Nederland eigenlijk alleen de Rijn voldoende water aanvoert. Door kunstmatige zoutlozingen in de Elzas (kalimijnen), in het stroomgebied van de Moezel (sodafabricage) en in het Ruhrgebied (zout mijnwater) is het zoutgehalte zo hoog geworden dat het Rijnwater niet meer geschikt is voor doorspoeling.

< >