Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Verouderen

betekenis & definitie

(verouderde, heeft en is verouderd),

1. oud maken;
2. oud worden: die gebruiken beginnen te verouderen; voorschriften snel.

DIERKUNDE

In de levenscyclus van de meeste organismen volgt op de periode van de voortplantingsrijpheid het proces van veroudering. Er zijn echter ook organismen (bacteriën, eencelligen) die zich door directe deling vermenigvuldigen, waarbij dus het ouderorganisme opgaat in zijn nakomelingen. Algemeen neemt bij het voortschrijden van het leven in de lichaamscellen de droge substantie toe ten koste van het watergehalte. Ook de colloïdale toestand van het celplasma ondergaat verandering in de zin van een verhoogde uitvlokking en van verharding, waardoor de fysiologische functies, die zich bij voorkeur afspelen in vloeibare media, voortdurend meer bemoeilijkt worden.

GENEESKUNDE

Bij de mens houdt, evenals bij de hogere diersoorten, de produktie van het groeihormoon op. De vervanging van de cellen vindt veel trager plaats. De weinig elastische steunweefsels krijgen de overhand in de organen (b.v. in milt, nieren, hart, lever). De botten worden breekbaarder, de opperhuid wordt arm aan cellen. Uit de onderhuid verdwijnt het vet. Zodoende wordt de huid rimpelig en boet zij sterk aan spankracht in.

Het lichaam schrompelt ineen. Stofwisselingsprodukten gaan zich vaak als pigmenten ophopen en bemoeilijken het functioneren van sterk gedifferentieerde cellen als zenuwen spiercellen. Op plaatsen in het lichaam die normaliter al lastig verzorging vinden, gaan nu kalken vetafzettingen ontstaan, typische haarden van verval. Orgaanfuncties verminderen en daarmee de ervan afhankelijke functies, b.v. verminderde thymusactiviteit heeft verminderde immuunreacties tot gevolg. Aldus ontstaan aangrijpingspunten voor ziekten, die tot gevolg kunnen hebben dat het lichaam het natuurlijke einde van de ouderdomsfase, de fysiologische dood, niet haalt, gerontologie, geriatrie.

LITT. A.Comfort, Aging, the biology of senescence (1964); S.Bakerman (red.), Aging life processes (1969).

PLANTKUNDE

Het verouderingsproces wordt bij planten vooral bestudeerd aan de bladeren. Speciaal de cytokininen kunnen de veroudering aanzienlijk vertragen. Wanneer één zijde van een blad met kinetine is behandeld, is deze nog groen als de andere zijde al dagenlang vergeeld is. ageing.

< >