Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Tweeling

betekenis & definitie

m. (-en),

1. een tweetal uit dezelfde zwangerschap geboren kinderen of zoogdieren (indien geen veelling) ;
2. ieder van twee uit dezelfde dracht geboren kinderen.

Een tweeling kan op twee manieren ontstaan.

1. Na de eerste klievingsdeling van de bevruchte eicel raken de beide dochtercellen door een of andere oorzaak los van elkaar en ontwikkelen zich allebei tot een normaal embryo. Men spreekt dan van een eeneiige of identieke tweeling. De leden van een eeneiige tweeling zijn altijd van hetzelfde geslacht, immers bij gewone delingen (mitose) ontstaan genetisch identieke dochtercellen, waardoor zij ook verregaand op elkaar lijken; slechts in uiterst fijne anatomische kenmerken, zoals de vingerafdrukken en de rangschikking van de windingen op het hersenoppervlak, zijn verschillen te vinden. Ook tegenover ziekten vertonen de leden van een identieke tweeling vaak een opmerkelijke overeenstemming. Onderzoek onder eeneiige tweelingen kan bijdragen leveren aan de kennis omtrent de verhouding tussen erfelijkheids-en omgevingsinvloeden, doordat eeneiige tweelingen precies dezelfde erfelijke aanleg hebben. Met conclusies moet men echter voorzichtig zijn: omdat zij doorgaans ook in dezelfde omgeving opgroeien, kunnen overeenkomsten niet zonder meer aan erfelijkheid worden toegeschreven.

Was de scheiding van de beide dochtercellen onvolledig, dan kan zich een siamese tweeling ontwikkelen (dubbelmonstrum).

2. Wanneer twee eicellen gelijktijdig bevrucht worden, ontwikkelt zich een twee-eiige of niet-identieke tweeling. De leden van zo’n tweeling kunnen wel van verschillend geslacht zijn, en lijken niet meer op elkaar dan andere broers en zusters.

Tweelingen worden gemiddeld 3 weken eerder geboren dan eenlingen; de kinderen wegen minder dan eenlingen bij dezelfde zwangerschapsduur. Er is bij een tweelingzwangerschap een verhoogde kans op zwangerschapsvergiftiging; bij de bevalling treden vaker liggingsafwijkingen en weeënzwakte op. Om al deze redenen moet de bevalling liefst in het ziekenhuis plaatsvinden.

De frequentie van tweelingzwangerschappen is voor eeneiige tweelingen over de hele wereld ongeveer gelijk: ca. 1 op 250; voor twee-eiige tweelingen wisselt de frequentie veel sterker van land tot land: 1 op 500 (Japan) tot 1 op 100 zwangerschappen (West-Europa). In totaal is in West-Europa de frequentie van tweelingzwangerschappen dus ca. 1 op 80.

< >