Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Shv-concern

betekenis & definitie

(voorheen: Steenkolen-Handelsvereeniging NV), Ned. concern, internationaal werkzaam in handel en dienstverlening, met activiteiten gespreid over olie, kolen (m.n. voor de industrie), aardgas, haven, transport, scheepvaart, technische handel en installatie, bouwprojecten en (zelfbedienings)groothandel. Alle activiteiten worden gebundeld door SHV Holdings NV, opgericht in 1973, die door ruil alle aandelen verwierf van de Steenkolen-Handelsvereeniging NV, waarvan de naam inmiddels in SHV Nederland NV werd gewijzigd, en tevens van SHV Nederland alle buitenlandse dochtervennootschappen overnam.

De Steenkolen-Handelsvereeniging NV, Utrecht, werd in 1896 opgericht door acht Ned. kolenimporteurs. Aanvankelijk lagen de activiteiten geheel op het gebied van de import en handel in steenkolen, waartoe men over een landelijk gespreid verkoopen distributieapparaat beschikte. Dit leidde reeds vóór 1914 tot de ontwikkeling van het Rijnvaartbedrijf en overslagbedrijven voor massagoed in Amsterdam en Rotterdam. De massagoedoverslagactiviteiten zijn nog steeds van belang. Eind 1973 werd een nieuw, in samenwerking met anderen gebouwd, massagoedoverslagbedrijf voor schepen tot 2500001 op de Maasvlakte operationeel. Later werd de activiteit uitgebreid met stukgoedstuwadoors-en overslagwerkzaamheden met tegenwoordig o.a. een volledig geautomatiseerd containeroverslagbedrijf en behandeling van rij-op/rij-af-schepen. Twee overslagbedrijven in Bazel beschikken over moderne laaden losinstallaties en grote pakhuizen en silo’s.

In 1907 werd begonnen met de Rijnvaart. Een dochteronderneming, Europese Waterweg-Transporten BV, (waarin in 1968 de Rijnvloot van SHV, ondergebracht in NV Ned. Rijnvaartvereeniging, werd samengevoegd met die van NV Handelen Transportmaatschappij Vulcaan van de ThyssenBornemiszagroep) behoort met een duwvloot met een laadvermogen van 175000 t tot de belangrijkste Europese binnenvaartrederijen. In 1972 verwierven twee van de grootste opdrachtgevers van de Rijnvaart, Ruhrkohle AG en August Thyssen Hütte AG, ieder een 25 %-belang in de Ned. Rijnvaartvereeniging. De zeevaart wordt uitgeoefend door Van Nievelt, Goudriaan en Co’s Stoomvaart maatschappij BV, opgericht te Rotterdam in 1905 en in het concern opgenomen in 1968.

Deze rederij oefende aanvankelijk uitsluitend de algemene vrachtvaart uit, geconcentreerd op vervoer van kolen naar en hout van Baltische havens en graanvaart naar de Zwarte Zee. In 1920 werd een eerste lijndienst op ZuidAmerika geopend; sedertdien is het aantal lijndiensten aanzienlijk vergroot, terwijl verder ook de wilde vaart werd uitgeoefend. De totale vloot omvatte eind 1978 30 schepen met een totaal draagvermogen van ruim 1 mln. t dwt.

Sedert de jaren dertig werd ook de handel in olie ter hand genomen, die vooral na 1945 een van de belangrijkste pijlers van het concern was. Aanvankelijk beperkte dit zich tot oliebunkering (vanuit bunkerstation Vlissingen); na 1945 werd ook de verkoop van olieprodukten voor industriële en verwarmingsdoeleinden en voor het wegverkeer, alsmede van vloeibaar gas, propaan en butaan in flessen ter hand genomen (internationaal handelsmerk: PAM). Samenwerking bestaat hier met Chevron Oil Europe (dochteronderneming van Standard Oil Company of California) in de Calpam-organisatie in de Benelux, Denemarken en de BRD. Sedert 1963 is het concern, in samenwerking met Amoco Netherlands Petroleum Cy en Gelsenberg AG actief met exploratie naar aardgas in Nederland en op het continentaal plat. De groep slaagde erin aanzienlijke aardgasvoorkomens aan te tonen in Noord-Holland en sedert 1972 wordt een belangrijke hoeveelheid aardgas uit de concessie Bergen aan Duitse afnemers geleverd.

De handel in en installatie van technische apparatuur van velerlei aard vindt zijn oorsprong in de verkoop van verwarmingsapparatuur teneinde de afzet van brandstoffen te stimuleren. Een belangrijke uitbreiding ondergingen deze activiteiten o.a. door samenvoeging van reeds lang bestaande activiteiten met die van de o.a. overgenomen Geveke en Groenpol. De technische handel betreft motoren en zwaar materieel, zoals kranen, grondverzetmachines, transportmaterieel en -systemen, mechanische en chemische techniek, elektrotechniek, elektronika en meet-, communicatie-en regeltechniek. Bovendien het verlenen van servicewerkzaamheden en ter beschikking stellen van technische kennis, o.a. aan oliemaatschappijen in het Midden-Oosten. In 1964 werd begonnen met de installatie van centrale verwarmings-en luchtbehandelingsapparatuur, later ook met elektrotechnische installaties in woningen utiliteitsbouw, industrie en schepen, grootkeukeninstallaties en koeltechnische installaties; met deze activiteit is het concern het grootste installatiebedrijf in Nederland. Sedert de overname in 1972 van Melchior Verenigde Bedrijven NV, Maastricht, is het concern werkzaam in de bouwsector op het gebied van projectontwikkeling, -promotie en -realisatie, vooral gericht op gebouwen voor gezondheidszorg, onderwijs, industrie en handel, alsmede op woningbouw en stadssanering.

In het streven naar verdere diversificatie werd de groot-en detailhandel in consumptiegoederen aan de handelsactiviteiten toegevoegd. Zo werden Makrozelfbedieningsgroothandelsbedrijven opgericht in Europa, Zuid-Afrika en Brazilië. De overname in 1970 van het uit 1818 daterende Ned. kruidenierswinkelconcern P.de Gruyter en Zoon NV, ’s-Hertogenbosch, met bedieningswinkels, zelfbedieningswinkels, en supermarkets, een omvangrijke eigen produktie-apparaat en belangen in o.a. België en de BRD, betekende een ontwikkeling van activiteiten en legde tevens de basis voor uitbreiding op het gebied van het grootwinkelbedrijf in Nederland en elders, o.a. de detailhandelsketen Xenos. Andere activiteiten van het concern omvatten tenslotte

o.a. een internationale ertsen mineralenhandel en een visserijbedrijf te IJmuiden (sedert eind 19e eeuw), dat na 1945 werd uitgebreid met een conservenfabriek, ijsfabrieken, koelhuizen en diepvriesinrichtingen .

De geconsolideerde concernomzet in 1978 bedroeg f8,6 mrd. (waarvan Nederland 34 %, rest EG 43 %), verdeeld over energie, transport en grondstoffenhandel 29 %, technische dienstverlening 10 % en grooten detailhandel in consumptiegoederen 61 %. De totale activa bedroegen per ultimo 1978 f3,1 mrd., het aantal werknemers 29000. Het geplaatste aandelenkapitaal van deze familievennootschap, dat niet ter beurze genoteerd is, beliep f 158 mln., het zichtbaar eigen vermogen van eigen aandeelhouders f624 mln., het zichtbaar eigen vermogen van eigen en derden aandeelhouders in geconsolideerde ondernemingen f695 mln., het totale garantievermogen fl 1 mrd.

< >