zelfstandige democratische republiek, bestaande uit de eilanden Sao Tomé (836 km2, 56000 inw.), Principe (128 km2, 24000 inw.) en de eilandjes Pedros Tinhosas, Cabras, Gago Coutinho en Rolas in de Golf van Guinee, totaal 964 km2, 80000 inw. Hoofdstad: Sao Tomé.
De twee grootste eilanden liggen 300 km van elkaar verwijderd. De eilanden behoren tot een zuidwestnoordoost lopende keten van uitgedoofde vulkanen. Zij hebben een tropisch zeeklimaat met een gemiddelde jaartemperatuur van 25 °C; jaarlijkse gemiddelde neerslag 1000-4000 mm, afhankelijk van de hoogte.
De hoogste top van het eiland Sao Tomé is de Pico de Sao Tomé (2140 m), omringd door een tiental kegels van ca. 1000 m hoogte. Grote delen van het eiland zijn bedekt met lava. De pijler van de economie is landbouw: cacao, koffie, kopra, kokosnoten, palmpitten en bananen. De haven van de hoofdstad Sao Tomé is het exportcentrum (cacao, kopra, palmpitten, koffie).
Principe bestaat m.n. uit basalt; de kust is geleed. Het hoogste punt is de Pico do Principe (948 m). Het eiland heeft een kleine stad, Sao António, waar cacao, koffie, kopra en palmolie worden geëxporteerd. De nederzettingen hebben de vorm van plantagegemeenschappen.
Toen het gebied nog Portugees was, was de handelsbalans positief; door sociale en politieke onrust is deze negatief geworden. Toenadering tot Gabon resulteerde in financiële, technische en politieke hulp. De Assemblee is de volksvertegenwoordiging (33 leden); deze wordt gekozen door de enige politieke partij Movimento de Libertacao de Sao Tomé e Principe. Aan het hoofd staat de president, bijgestaan door de ministerraad.
De munteenheid is de dobra, verdeeld in 100 centavos. De koers was op 1.9.1979: 100 dobra = f4,07 = BF58. De defensie omvat 160 man; opperbevelhebber is de president. De taal is Portugees.
GESCHIEDENIS
Omstreeks 1490 vestigden er zich de eerste Portugezen.
De eilanden waren toen onbewoond. De Portugezen ontwikkelden er een bloeiende suikercultuur die in de 18e eeuw door Braziliaanse concurrentie tenietging. Vanaf het begin van de 16e eeuw waren de eilanden sleutelplaatsen in de slavenhandel naar Brazilië. Na de ineenstorting van de suikercultuur werden koffie en vooral cacao verbouwd. In 1820 werd cacao het voornaamste produkt. Tot 1875 heerste er slavernij op de eilanden, daarna kwam het systeem van de contractarbeid.
De slechte omstandigheden waaronder contractarbeiders werkten wekten veel buitenlandse kritiek en binnenlandse onlusten op. In 1960 kwam het eerste georganiseerde verzet van de grond tegen de Portugese overheersing met de oprichting van een Comité voor de Bevrijding van Sao Tomé e Principe (CLSTP). In 1965 werd de CLSTP omgedoopt tot Movimento de Liberataçao de Sao Tomé e Principe (MLSTP) en werd Manuel Pinto da Costa gekozen tot secretaris-generaal. Na de coup in Portugal 25.4.1974 eiste de MLSTP onafhankelijkheid voor Sao Tomé e Principe, welke eis in nov. 1974 erkend werd. Op 12.7.1975 werd het land onafhankelijk. Manuel Pinto da Costa werd president.
Sao Tomé e Principe onderhoudt nauwe banden met Angola en andere ex-Portugese gebieden. Ze voeren een beleid van niet-gebondenheid en zoeken zowel hulp van westerse landen als van het Oostblok en China. Sao Tomé e Principe is lid van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid en werd in mrt. 1977 officieel lid van de Conventie van Lomé.
