Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 13-12-2021

potlatch

betekenis & definitie

v./m., een feest bij de Indianen van het noordwesten van de VS en Canada, waarbij de gastheer door zo groot mogelijke schenkingen van goederen zich (groter) aanzien verwerft.

De potlatch komt in zijn meest extreme vorm voor bij de Kwakiul (Brits-Columbia). Reden voor het houden van een potlatch was een verandering in de status van een individu, zoals de geboorte van een erfgenaam in een rijke familie, het huwelijk van een belangrijk persoon, de aanvaarding van een belangrijke positie door een erfgenaam bij zijn volwassenwording of het herstellen van de vrije status van iemand die slaaf geweest was van een vijandelijke groep. De eigenlijke potlatch, altijd voorafgegaan door een feest, was het schenken van dekens, koperen platen, visolie of bepaalde sociale privileges aan de gasten. De geschenken (door de hele clan of moiety bijeengebracht) werden altijd uitgedeeld door het stamhoofd dat als gastheer optrad, in naam van de persoon (meestal een familielid) wiens veranderde sociale status bevestigd moest worden. Gevende en ontvangende partij behoorden altijd tot verschillende sociale groeperingen of clans. De ontvangende partij moest binnen een bepaalde tijd op zijn beurt een potlatch geven, waarbij het ontvangene met grote rente teruggegeven moest worden.

Soms konden rivaliserende partijen ontstaan die elkaar trachtten te overtreffen in het weggeven van geschenken, waarbij dan eigen goederen werden vernietigd en zelfs slaven gedood. Deze rivaliserende vorm van potlatch was vooral het resultaat van de desintegrerende invloed die de blanke handelaars en kolonisten hadden op de Indiaanse culturen aan de noordwestkust. Grondige studie toonde aan dat het potlatchritueel, naast sociaal-religieuze, ook een duidelijke economische functie had, nl. een voortdurende redistributie van materiële goederen; hierdoor werd een bepaald niveau van economische welstand gegarandeerd aan alle betrokken groepen.

LITT. P.Drucker en R.F.Heizer, To make my name good (1967).

< >