Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 13-12-2021

Perón, Juan Domingo

betekenis & definitie

Argentijns officier en politicus, *8.10.1895 Lobos, ♱l.7.1974 Buenos Aires. Perón kreeg een militaire opleiding, nam in 1930 deel aan de conservatieve staatsgreep tegen Hipólito Irigoyen, en was vervolgens militair attaché in Chili en Italië (1938), waar hij in contact kwam met fascistische ideeën.

Hij speelde in de jaren dertig en veertig een leidende rol in de ultranationalistische Grupo de Officiales Unidos, die in 1943 de regeringCastillo ten val bracht. Als minister van Arbeid en Sociale Zaken in de regeringen van Ramfrez en Farell wist Perón een uitgebreide aanhang onder de stedelijke arbeiders te werven, die hij organiseerde in een nieuwe vakbond en een op de arbeiders georiënteerde politieke partij. Bij een interventie van een deel van het leger in 1945 werd hij gevangen gezet, maar een massademonstratie, mede georganiseerd door zijn toekomstige vrouw Eva Maria Duarte, dwong zijn vrijlating af.In 1946 werd Perón tot president gekozen en begon hij aan zijn sociaal program, dat bekend staat als peronisme of justicialismo. Hij vestigde een staatsmonopolie voor imen export en kreeg ruime volmachten voor een nationalisatieprogramma. De industrialisatie werd krachtig bevorderd, terwijl de positie van de arbeiders verbeterd werd door arbeidshervormingen en loonsverhogingen. Daarnaast werd een strikte controle op pers, onderwijs en politieke partijen gehandhaafd, en werden de vakbonden gedwongen zich in een nationale federatie te verenigen.

Via een grondwetswijziging maakte Perón zijn herverkiezing in 1951 mogelijk, maar in het begin van de jaren vijftig nam zijn aanhang af. Hierbij speelde een ernstige recessie in de Argentijnse economie, veroorzaakt door zijn ambitieuze hervormingsprogramma en de slechte situatie op de wereldmarkt, een belangrijke rol.

De dood van de zeer populaire Eva Perón (1952) bleek een zwaar politiek verlies, terwijl aanhoudende conflicten met de Rooms-Katholieke Kerk in 1955 tot Peróns excommunicatie leidden. In datzelfde jaar werd hij door een militaire staatsgreep ten val gebracht. Perón vluchtte naar Paraguay, later naar Spanje, waar hij in 1956 in het huwelijk trad met Maria Estella Martinez. In sept. 1972 mocht Perón naar Argentinië terugkeren, maar zijn deelname aan de verkiezingen van mrt. 1973 werd ongeldig verklaard. In zijn plaats werd H.Campora benoemd, die de weg voor hem vrijmaakte door in juli af te treden. Bij de verkiezingen van sept. 1973 behaalde Perón een grote overwinning, waarop hij aan zijn derde ambtsperiode begon, met zijn vrouw als vice-president.

Hij kreeg echter te kampen met grote verdeeldheid binnen de peronistische partij, waarbij hij zelf in toenemende mate op de rechtervleugel ging leunen, een politiek die na zijn dood tijdens het korte presidentschap van zijn vrouw werd voortgezet. Perón heeft meer dan dertig jaar het politieke gezicht van Argentinië diepgaand beïnvloed, en was reeds bij zijn leven een legende. Werken: Conducción politica (1971), El pueblo queiere saber de qué se trata (1973), Libro azul y blanco (1973).

LITT. R.J.Alexander, The Perón era (1951); R. Prieto, De Perón a Perón, de 1946 a 1973 (1974); F.Nadra, Un ano de gobierno peronista (1974); C. Cesar en E.Pavón Pereyra, Perón, el hombre del destino (4 dln. 1974-75); G.Béarn, La décade péroniste (1975).

< >