[Eng. optical art], m., stroming in de beeldende kunst (m.n. grafische kunst, schilderen tekenkunst) die gebruik maakt van optische effecten.
De term op-art werd voor het eerst gebezigd in het tijdschrift Time (23.10.1964). De eerste overzichtstentoonstelling van werken met optische effecten vond in 1965 plaats in het Museum of Modern Art te New York onder de titel The responsive eye.
De meeste op-artkunstenaars werken in zwart-wit, vooral ook doordat de effecten in deze zetting het gemakkelijkst te realiseren zijn en direct werken. Ritmische structuren, die men al dan niet onderbreekt, contrafiguren, centrering en diffusie, moiré enz. zijn de elementen waarmee gewerkt wordt. Bij kleureffecten vindt men simultaancontrasten, successieve contrasten en mengcontrasten, groei en verval van kleur. Wanneer men objecten laat bewegen of ook lichteffecten, verlaat men het terrein van de vlakke kunst en wordt op-art sculpturaal (reliëf, driedimensionale structuren, bewegende objecten, lichtval). Als zodanig heeft op-art raakvlakken met kinetische kunst en lichtkunst. Enkele groepen kunstenaars hebben zich met (o.a.) op-art beziggehouden: Equipo-57 (Spanje), Zero (Duitsland), Nulgroep (Nederland), Gruppo N en Gruppo T (Italië), Groupe de Recherche d’Art Visuel (Frankrijk).
Tot de individuele op-artkunstenaars kunnen gerekend worden: V.Vasarely, J.R.Soto, Y.Agam, Y.Klein, C.Cruz Diez (Europese vasteland); B. Riley, P.Sedgley, J.Steele, M.Kidner, P.Schmidt (Groot-Brittannië); R.Anuszkiewicz, J.Albers, J. Stanczak, H.Pearson, B.Kommodore, F.Celentano (VS).
LITT. R.G.Carraher en J.B.Thurston, Optical illusions and the visual arts (1966); R.Parda, Optical art (1969); C.Barrett, Op-art (1970).
