v./m. (-s), werktuig voor de ontroming van melk en andere produkten in de zuivelindustrie.
De ontwikkeling van de melkcentrifuge (sinds 1878) is het begin geweest van de fabriekmatige verwerking van melk. De te ontromen melk wordt centraal toegevoerd in een trommel, die met grote snelheid ronddraait. Verdeelschotels, in een aantal van 100—120 en met de vorm van een afgeknotte kegelmantel, krijgen de melk gelijkmatig in zeer dunne lagen toegevoerd. In de spleet tussen twee opeenvolgende schotels vindt de ontroming plaats door de invloed van de centrifugaalkracht. De zwaardere deeltjes (plasma of ondermelk) worden langs de benedenzijde van de schotels naar de omtrek gedreven, terwijl de lichtere room (vetbolletjes) zich langs de bovenzijde van de schotels naar de as van de trommel beweegt. De ondermelk en room worden gescheiden af gevoerd.
De kracht waarmee de vetbolletjes door het plasma heen gedreven worden is 5000 maal zo groot als die waarmee zij bij natuurlijke oproming opstijgen. Met behulp van de nieuwste melkcentrifuges kan 30000 liter melk per uur zover worden ontroomd, dat de centrifugemelk nog slechts 0,04 0,06 % vet bevat. In kaasfabrieken wordt op deze manier ook de wei ontroomd om het tijdens de kaasbereiding vrijgekomen vet vrijwel geheel aan de wei te onttrekken. De moderne melkcentrifuges zijn zelflossend, d.w.z. de gevormde sliblaag in de trommel wordt periodiek automatisch tijdens het draaien verwijderd, zodat geen tussentijdse reiniging meer nodig is.
Melkcentrifuges van iets andere constructie worden gebruikt om de melk centrifugaal te reinigen. In deze melkreinigers vindt geen scheiding van melk in room en centrifugemelk plaats; de zwaardere (vuil)deeltje worden langs de binnenkant van de trommelwand verzameld in de slibruimte. Ook kent men concentrators, waarmee in plaats van melk room wordt gecentrifugeerd tot het vetgehalte gelijk is aan dat van boter. Een ander type wordt gebruikt voor de verwijdering van bacteriën (bactofugatie) en wel speciaal de sporen daarvan, waardoor de melk een grotere duurzaamheid verkrijgt. Een bijzonder type melkcentrifuge is de clarifixator.
