(sinds 1867 von), Duits medicus en natuurkundige, *25.11.1814 Heilbronn, ♱20.3.1878 Heilbronn. Mayer praktizeerde een aantal jaren op Ned. schepen, later te Heilbronn.
Hij is bekend door zijn onderzoekingen betreffende het mechanisch warmte-equivalent en het opstellen van een wet van behoud van energie. Verder betoogde hij dat de getijden de aardrotatie moeten vertragen. Mayer raakte zeer gedeprimeerd door de jarenlange miskenning van zijn werk. De erkenning kwam pas na 1860, m.n. door toedoen van J.Tyndall, voor de geestelijke gezondheid van Mayer evenwel te laat. Werken: Bemerkungen über die Kräfte der unbelebten Natur (1842), Beiträge zur Dynamik des Himmels (1848), Bemerkungen über das mechanische Aequivalent der Wärme (1851).
LITT. H.Schmolz en H.Weckbach, J.Robert Mayer, sein Leben und Werk in Dokumenten (1969).