[Perzisch satraap Mausollos], o. (-s, mausolea), praalgraf of tempelgraf.
De Perzische satraap Mausollos begon ca.360 v.C. met de bouw van het mausoleum te Halikarnassos. Na zijn dood liet zijn gemalin Artemisia de bouw voortzetten. Het mausoleum was in 349 v.C. voltooid en werd tot de zeven wereldwonderen gerekend. Het had een hoogte van bijna 50 m. Op een massieve onderbouw, met een omtrek van ca.140 m, verhief zich een tempelvormig gebouw dat door 36 Ionische zuilen werd omringd. Het dak werd gevormd door een piramide van 24 treden; daar bovenop stond een vierspan.
De architect was Pytheos. Als beeldhouwers werkten mee: Skopas, Timotheios, Bryaxis en Leochares. Het mausoleum werd in de 16e eeuw door een aardbeving verwoest. Opgravingen vonden plaats in 185
7. In 1859 werden vele reliëfs en fragmenten naar het British Museum gezonden. Er zijn veel pogingen tot reconstructie gedaan, o.a. door F.Krischen en K.Jeppesen. Met de term mausoleum duidt men ook andere grote grafmonumenten aan, zoals het mausoleum van Augustus in Rome en de Engelenburg, het mausoleum van Hadrianus.
LITT. E.Buschor, Mausollos und Alexander (1950); F.Krischen, Weltwunder der Baukunst in Babylonien und Jonien (1956); K.Jeppesen, Investigations on the site of the mausoleum 1970–73 (1975).
