[Arab., de geprezene], naam van enkele islamitische heersers.
PERZIË
Mahmoed van Ghasna, Vooraziatische vorst, *970, †30.4.1030 Ghasna (Ghasni); zoon van de vm. Turkse slaaf Seboektigin, de stichter van de dynastie der -vGhasnaviden. Mahmoed veroverde na de dood van zijn vader (997) Oosten Midden-Perzië, Afghanistan, en in de periode 1009 -27 de Punjab in 17 veldtochten. Aan Mahmoeds hof verkeerden beroemde dichters als Firdausi en geleerden als Biroeni.
TURKIJE
Mahmoed I, sultan van Turkije (1730—54), *2.8.1696 Istanboel, † l4.12.1754 Istanboel. Mahmoed kwam op de troon door een staatsgreep der janitsaren. Onder zijn bewind heroverde Turkije Belgrado op Oostenrijk, verloor Azov aan Rusland en voerde tevens oorlog met Perzië, waarmee in 1736 een duurzame vrede werd gesloten.
Mahmoed II, sultan van Turkije (1808—39), *20.7. 1785 Istanbul, † 1.7.1839 Istanbul. Mahmoed streefde naar structurele en militaire hervormingen. Zijn regering vormt een bewogen periode in de Turkse geschiedenis. Hij verloor twee oorlogen tegen Rusland, waarvan hij in vrij sterke mate afhankelijk werd. Mahmoed slaagde erin het opstandige en corrupte corps der ^-janitsaren te ontbinden (door middel van geleidelijke uitroeiing), maar kon de afscheiding van Servië en Griekenland niet verhinderen. Hij verloor Syrië aan Mohammed Ali, de pasja van Egypte, en stierf toen deze met hem in oorlog was geraakt en Klein-Azië binnengetrokken was.
