Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 13-12-2021

levellers

betekenis & definitie

[Eng., gelijkmakers], m. (mw.) in de Engelse geschiedenis tijdens de Great Rebellion (1642-52) een politieke beweging van de democratische republikeinen.

De levellers, meest kleine middenstanders, stonden onder leiding van John Lilburne c.s. Na 1647 vonden zij veel aanhang in het parlementsleger. Zij zetten in tal van pamfletten hun denkbeelden, gebaseerd op het natuurrecht, uiteen en bepleitten algemeen kiesrecht, sociale en economische hervormingen (o.a. verdeling van het grondbezit), ingrijpende wetsherziening, gelijkheid voor de wet, scheiding van Kerk en Staat en godsdienstvrijheid. In 1648 kwamen zij in opstand tegen de dictatuur van Cromwell, maar werden krachtig onderdrukt. Een actie van een groep diggers (true levellers), die braakliggende gronden in bezit namen, werd nog in hetzelfde jaar eveneens onderdrukt.

LITT. M.A.Gibb en J.Lilburne, The levellers (1948); .Zagorin, A hist. of political thought in the English revolution (1954); J.Frank, The levellers (1955); H.N.Brianchford, The levellers and the English revolution (1961).

< >