v. (-en), het meten van het lengteverschil tussen twee plaatsen op aarde.
Een lengtebepaling komt door de eenparigheid van de aardrotatie neer op het bepalen van de verschillen in plaatselijke tijd. Men kan in principe dus volstaan met het gelijktijdig aflezen van nauwkeurige uurwerken in beide plaatsen.
De eenvoudigste methode om plaatselijke tijden te vergelijken bestaat erin een uurwerk (chronometer) dat de plaatselijke tijd van de ene plaats aangeeft, naar de andere over te brengen en zo direct de plaatselijke tijden te vergelijken. Deze methode is afkomstig van .Gemma Frisius (1530) en is tot ca. 1920 de enige geweest die op zee gebruikt werd. Sindsdien worden radiotijdseinen gebruikt. Hiermee kan een dermate grote nauwkeurigheid bereikt worden, dat allerlei kleine systematische fouten in rekening gebracht moeten worden, o.a. looptijd van de signalen, vertraging in de ontvanger. De aarde wordt omspannen door een net van zendstations, die elkaars tijdseinen kunnen ontvangen, zodat een sluitend net van lengtebepalingen is ontstaan.
Men kan ook gebruik maken van een hemelverschijnsel dat voor beide plaatsen (bijna) gelijktijdig optreedt. De waarneming van sterbedekkingen (het schuiven van de maan voor een ster langs) levert een grote nauwkeurigheid. Hierbij wordt vaak met een speciale camera een opname gemaakt van de maan met omringende sterrenhemel, waarna dan de positie van de maan ten opzichte van de sterren op de plaat wordt gemeten.
Het lengteverschil tussen de continenten kan zeer nauwkeurig bepaald worden met behulp van kunstmanen. De positie van een kunstmaan kan met reflectie van laserlicht (laserafstandmeter) uitgezonden vanaf een grondstation zeer precies bepaald worden. Een nog grotere precisie kan in principe bereikt worden met laserreflectoren die op de maan geplaatst zijn. De onderlinge lengteverschillen kunnen zo tot op 50 cm nauwkeurig bepaald worden. Met dergelijke nauwkeurige metingen kan men de continentverschuiving, die gemiddeld enkele centimeters per jaar bedraagt, in ca. 25 jaar meten.
