Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-08-2021

Didyma

betekenis & definitie

ook: Branchidai), stad in de Griekse oudheid, ten zuiden van Milete, bij de haven Panormos. Didyma was vooral beroemd door de tempel van Apolloon Filesios (het Didymaion), in 494 v.C. door de Perzen verwoest.

Van het oorspronkelijke heiligdom uit de 7e eeuw v.C. zijn slechts vage bodemsporen over. Ook van de nieuwbouw van ca. 640 v.C. en die van 540౼520 v.C. rest alleen het fundament. De laat 6e-eeuwse tempel was een grote dipteros, vergelijkbaar met die van Efese en Samos. Het was een bijzonder grote tempel (48 m x 198 m met zuilen van 15,5 m hoog). De onderste zone van de zuilen was met reliëfs versierd; aan de voorzijde waren acht en aan de achterzijde waren negen zuilen geplaatst. Uit ca. 540౼520 v.C. dateert een reeks van zittende beelden, priesters van het geslacht der Branchiden voorstellend, die, afgewisseld met archaïsche leeuwen, de weg naar de grote tempel flankeerden.

In ca. 330 v.C. werd begonnen met de groots opgezette, niet voltooide nieuwbouw, ontworpen door de architecten Paionios van Efese en Dafnis van Milete. Onder de Romeinse keizers Caligula (12౼41 n.C.) en Hadrianus (117-138) werd de bouw hervat en voortgezet. Deze nieuwe tempel (51 m x 109 m) stond op een hoog podium van zeven treden; het dak werd gedragen door een rond de tempel lopende dubbele rij zuilen. Ook in dit gebouw stonden aan de vooren achterzijde acht en negen zuilen. Opmerkelijk is dat de cella niet gedekt was; deze had daardoor het karakter van een open binnenhof waarin aan een bron de heilige laurierboom van Apolloon Filesios stond. Een kleine Ionische kapel bevatte het door Kanachos vervaardigde beeld van Apolloon.

De tempel, waarvan de resten in 1904—14 zijn opgegraven, verkeert in redelijke staat. Vele zuilen en een groot gedeelte van de cellawand staan nog overeind.

LITT. G.Gruben, Die Tempel der Griechen (1966).

< >