[Gr., scheidingsmuur], o. (-’s),
1. middenrif;
2. tussenwand van poreus materiaal, b.v. gebruikt bij elektrolyse;
3. schermpje met verstelbare opening, m.n. voor het objectief van een camera of microscoop, waardoor de hoeveelheid invallend licht kan worden ingesteld;
4. (natuurkunde) mechanische begrenzing van bundels van straling of deeltjes, vaak variabel van grootte, waardoor men de intensiteit van de bundel kan instellen en/of de ruimtelijke eigenschappen vastleggen; zie meetflens.
ANATOMIE
Het diafragma is in het algemeen een spierpeesplaat die een scheiding vormt tussen twee ruimten, m.n. gebruikt voor het middenrif. Ook spreekt men van bekkendiafragma, om de spierplaat aan te geven die de bekkenholte van onderen afsluit.
FOTOGRAFIE
Een diafragma is een onderdeel van een fotografisch objectief, waarmee de lichtsterkte kan worden verminderd. Enerzijds wordt het aldus gehanteerd ter instelling van de hoeveelheid doorgelaten licht, anderzijds ter vergroting van de scherptediepte (eeldingsscherpte). In zijn eenvoudiger uitvoering is het een zwart metalen plaatje waarin een cirkelvormig gat, concentrisch ten opzichte van het objectief gelegen, b.v. het gat-, steek-, schuifof revolverdiafragma. In de betere objectieven bevindt zich een iris diafragma, opgebouwd uit sikkelvormige lamellen, waarmee een grotere of kleinere opening gevormd kan worden door draaien van de instelring. Indien deze ring niet alleen het diafragmagetal aanwijst, waarop ingesteld is, maar daar ook telkens verend inspringt, spreekt men van een klikdiafragma. Een voorkiesdiafragma heeft een mechaniek, waardoor het open blijft staan als men het instelt op de gewenste waarde, maar op die instelling springt zodra de sluiter bediend gaat worden (van belang bij spiegelreflexcamera’s).
Onder diafragmagetal of diafragmawaarde wordt verstaan de relatieve diafragma-opening van het objectief (f/waarde of F-getal); men verkrijgt dit door de middellijn (b.v. uitgedrukt in millimeter) van de diafragma-opening te delen op de brandpuntsafstand (dan eveneens in mm). Ter normalisering koos men een reeks waarbij de volgende waarde (groter getal) de dubbele belichtingstijd vergt van de voorgaande, omdat slechts de helft van het licht wordt doorgelaten; de getallen vormen een meetkundige reeks met de reden V 2. De internationaal meest gebruikte reeks is f/1, f/1,4, f/2, f/2,8, f/4, f/5,6, f/8, f/11, f/16, f/22, f/32 enz.
