o., het ontbreken of het niet voelbaar zijn van een zaadbal of beide zaadballen in de balzak.
De ingeval van cryptorchisme in de balzak (scrotum) ontbrekende -zaadbal kan ten gevolge van een onvoldoende afdaling (descensus) gelegen zijn in of buiten het heskanaal. Meestal ligt hij dan juist buiten de uitgang van het lieskanaal onder de huid, of hij heeft als het ware de weg naar het scrotum niet gevonden en is afgedwaald naar het onderhuidse weefsel van de lies, de dij of,tussen scrotum en anus. In laatstgenoemde situatie spreekt men niet van cryptorchisme, maar van ectopia testis (het op een andere plaats gelegen zijn) of ook wel van pseudocryptorchisme. Bij een kind kunnen de (normale) zaadballen dikwijls uit het scrotum worden opgetrokken tot in het lieskanaal door aanspannen van de spiervezels die in de zaadstreng lopen. Dergelijke abnormaal gelegen zaadballen zijn, wanneer het kind in een warme omgeving ontspannen ligt, gemakkelijk weer op hun plaats te masseren. Er is dan geen sprake van cryptorchisme of pseudocryptorchisme.
Als het kind een liesbreuk heeft, is de zaadstreng er vaak vast mee verbonden, en kunnen de zaadballen door de breukzak belemmerd worden in de normale afdaling in het scrotum. Deze vorm van ectopie is de meest voorkomende. Pas wanneer zaadballen nergens aantoonbaar zijn, spreekt men van cryptorchisme. Of zij wel aanwezig zijn, is vaak pas bij een operatieve exploratie uit te maken. Vóór de operatie wordt een poging gedaan om met behulp van het inspuiten van bepaalde hormonen het normale afdalingsproces alsnog te doen plaatsvinden. De zaadballen ontwikkelen zich alleen goed bij een lagere temperatuur dan de lichaamstemperatuur.
Cryptorchisme leidt dan ook veelal tot verminderde spermaproduktie. Is cryptorchisme dubbelzijdig, dan is meestal steriliteit het gevolg. Bovendien ontwikkelen zich vaak tumoren (seminoom) in niet-afgedaalde testikels. Operatie voor cryptorchisme hoeft niet plaats te vinden vóór het 10e-12e jaar. Omdat het kind psychische en sociale moeilijkheden op school en in sportclubs ondervindt, wordt echter veelal eerder tot operatieve correctie overgegaan.
