Ned. gemeente in de prov. Limburg, ten noorden van Heerlen in het stadsgewest Heerlen, 12,57 km2, 25940 inw.; 81,5 % r.k., 6,5 % n.h., % geref., 4,0 % overige en 6,5 % g. kerkg.
Heuvelachtige löss- en tertiaire zandgrond. Er is 4,10 km2 cultuurgrond (m.n. akker- en weidegrond), 2,68 km2 bos en 1,12 km2 heide met zandverstuivingen.
In het gebouwencomplex van de staatsmijn Hendrik (in bedrijf van 1914—66), is in 1967 het hoofdkwartier van de Allied Forces Central Europe AFCENT gevestigd. Na het sluiten van de mijn trok Brunssum nieuwe industrie aan.
Er zijn veel buitenlandse werknemers. In het oosten de Brunssummerheide, een biologisch interessant heidegebied, waar o.a. de aarden wal ‘De Landgraaf’ is, resten van een groot verdedigingswerk; de Schieversheide met een kudde schapen; er wordt zilverzand, grint en klei gewonnen.
Streekzwembad ‘Zeekoeien’ en recreatiepark ‘Schutterspark’. Er staat een ziekenhuis. LITT. Brunssum de eeuwen door (1952).
