(braakte, heeft gebraakt),
1. land omploegen, maar niet bezaaien, braak laten liggen; (ook onoverg.) het land braakt;
2. (van vlas en hennep) de stengels na het roten kneuzen, breken met de brakel;
3. het deeg dooreenwerken met de braak;
4. genuttigde spijs of drank door de mond weer teruggeven, overgeven, spuwen, meestal abs.: de zieke heeft gebraakt; met object: bloed braken; de vulkaan braakt vlammen; de kanonnen braakten dood en verderf; (fig.) scheldwoorden, vloeken braken; ik braak ervan, het hangt mij de keel uit, ik walg ervan.
FYSIOLOGIE.
Het braken wordt meestal opgewekt door abnormale prikkels in de maag (b.v. giftige stoffen, overlading); bij een lege maag kan het zgn. loze braken optreden. Verder is het braken een symptoom voor bepaalde bijzondere fysiologische toestanden (zie zwangerschapsbraken) en bij verstoring van het centrale zenuwstelsel (zie hersenschudding; zie misselijkheid). De benodigde druk voor het ledigen van de maag wordt opgewekt door het middenrif en persing van de buikspieren. Zodra maaginhoud in de slokdarm komt treden hierin antiperistaltische bewegingen op (zie peristaltiek). Men kan het braken op gang brengen door de huig te prikkelen. Er zijn speciale braakmiddelen.
DIERENHOUDERIJ.
Bij honden is braken een vaak voorkomend symptoom. Het kan een volkomen normale zaak zijn, b.v. bij een teef die jongen heeft vanaf de tijd dat die jongen drie weken oud zijn. Bij sommige rassen (b.v. herders) braakt vaak ook de reu als die in hetzelfde huis woont. Braken kan ook een ernstige zaak zijn, zoals bij vergiftiging en na het opeten van voorwerpen als botjes van wild, een vishaak, stenen of rubber. Ziekten als niervergiftiging kunnen begeleid worden door braken. Bij maag-darmstoornissen treedt eveneens veelvuldig braken op.
Bij katten treedt braken minder vaak op. Het kan een begeleidend verschijnsel zijn van de zgn. katteziekte (verloopt vaak dodelijk). Het braken kan ook een vrij onschuldige oorzaak hebben, b.v. bij een kat met te veel los en dood haar, dat zij dan door het naarstig ‘wassen’ in te grote hoeveelheden binnenkrijgt. Ook een in de keel vastgeraakte visgraat doet een kat braken.
