Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-05-2019

Bora

betekenis & definitie

[Gr. boreas, noordenwind], m. (’s), koude valwjnd aan steile kusten, m.n. die van Istrië en Dalmatië.

De bora treedt op wanneer boven een op enige afstand gelegen hoogvlakte (voornamelijk in de winter) afgekoelde lucht in beweging wordt gebracht om over de rand naar beneden te stromen. De oorzaak van deze beweging is als regel een verandering in de verdeling van de luchtdruk. Te Triëst en te Fiume komt de bora voor als een noordoostenwind; hiermee wordt dan lucht aangevoerd die van het Karstplateau afkomstig is. In Novorossysk aan de noordoostkust van de Zwarte Zee komt de gesteldheid van de kust overeen met die van de oostkust van de Adriatische Zee, waar eveneens een kustgebergte van 500—600 m hoogte het achterland van de warme zee afsluit. De bora waait langs de kust en in de kuststrook met zeer hevige stoten (refoli), maar op korte afstand van de kust is zij afwezig.

Als deze koude valwind zich doet gevoelen ontstaan soms de typische wolken die men ook bij de föhn opmerkt. De wolken blijven als het ware aan de bergkammen kleven; slechts enkele flarden scheuren van tijd tot tijd af en lossen dan spoedig op. De bora is koud en droog en brengt slechts zelden regen. Aan de Adriatische Zee daalt de temperatuur dan zelden onder het vriespunt; te Novorossysk waar het achterland veel kouder is, brengt de bora een zeer lage temperatuur. Dan worden de schepen door het in beroering gebrachte zeewater met een dikke ijskorst bedekt. De lucht bereikt tijdens windstoten soms een snelheid van meer dan 60 m/s; de kracht van de wind is dan zo groot dat spoorwagens omvergeworpen worden. Het zeewater op de kammen van door de bora opgejaagde golven verstuift weleens waardoor zich boven zee een wolk van stuif water (fumarea) vormt.

Verschijnselen, die geheel analoog zijn met de bora van de Adriatische Zee, doen zich ook plaatselijk aan de Noorse kust voor wanneer de koude lucht van de hoogvlakte met oostelijke winden over de bergranden naar zee af vloeit, en eveneens aan de oostkust van Groenland (de blizzards) en in de fjorden van Spitsbergen.

< >