v.,
1. het bergen, het in-veiligheid-brengen, inz. van schepen en goederen
2. het opbergen; bergruimte.
Iedereen kan als berger van schip of lading optreden met uitzondering van bemanning en passagiers van het betrokken schip, om te voorkomen dat een kwaadwillige eerst schade aanricht, om later als ‘berger’ een beloning te kunnen eisen. De hoogte van het hulploon wordt vastgesteld door arbiters of de rechter, die daarbij rekening kunnen houden met de mate van succes, de geredde waarde, de moeite en kosten, de tijdsduur, mede in verband met de gevaren waaraan het in nood verkerende schip was blootgesteld, de gevaren waaraan de berger zich heeft blootgesteld, de weersomstandigheden, de spoed waarmee de hulpverlening werd ondernomen, de waarde van het materiaal dat voor de berging is ingezet. Voorwaarde voor het recht op bergloon is succes. Als een schip verloren gaat, keren de assuradeuren de verzekerde waarde aan de reder uit, en voor de berger geldt dan de clausule no cure no pay, zoals die is vastgelegd in het standaard-bergingscontract: Lloyd’s Open Form. Elke gezagvoerder ter koopvaardij, waar ook ter wereld, kent dit contract en als hem met zijn schip iets overkomt waarvoor hij sleepboothulp nodig heeft, dan behoeft hij de kapitein van die sleepboot alleen maar met ‘ja’ of ‘nee’ te antwoorden.
Het meeste bergingswerk wordt gedaan door zeesleepboten, die overal ter wereld in havens of haventjes langs druk bevaren routes ‘op station’ liggen en aan boord waarvan voortdurend door de wacht over de radio wordt ‘uitgeluisterd’ naar een noodsein, het bekende sos. Er is thans ook een seminoodsein xxx en een alarmsein van vier strepen, speciaal ingevoerd voor de automatische radio-ontvangers, waarin een relais reageert op die vier lange strepen en een bel in werking stelt, zodat de slapende marconist wordt opgeroepen en het sos kan beluisteren. Deze zeesleepboten paren een hoge snelheid al vrijvarend aan een grote trekkracht met een sleep. Zij zijn uitgerust met lange, zware sleeptrossen, brandblusmiddelen, waterpompen en reddingsmiddelen voor mensen. Gaat het om een door de bemanning verlaten, gestrand of ronddrijvend wrak, dan kan er een speciale bergingssleepboot aan te pas komen, die de middelen heeft om lekken te dichten, hinderlijke obstakels in het wrak los te branden en een of meer generatoren om tanks gasvrij te houden tijdens het lossen van olie. Tot de bemanning van bergingsboten behoren ook ervaren duikers, die hetzij in een duikerpak, dan wel met b.v. een »aqualung wrakken onder water kunnen onderzoeken en er aan kunnen werken.
Bergingsvaartuigen voor de kust- en binnenwateren zijn wel uitgerust met een hijsarm aan de boeg.
Litt. C.J.M. v.d. Hidde, S.O.S. Sleepboten op stations (1944); C.J.M. v.d. Hidde, Bergers (1946).
