(Republic of Transkei), door Zuid-Afrika onafhankelijk verklaard thuisland in Zuidoost-Afrika, aan de Indische Oceaan (verder niet erkend), 43798 km2; 2,5 mln. inw. Hoofdstad: Umtata.
In dec. 1978 trad premier K.D.Matanzima af ten gunste van zijn broer G.Matanzima. Op 19.2.1979 liet hij zich tot president kiezen. In febr. 1980 werden de diplomatieke betrekkingen met Zuid-Afrika hersteld nadat daar een wetsontwerp was ingediend dat ertoe strekte van de thuislanden afgeronde, aaneengesloten gebieden te maken. De hoop op gebiedsuitbreiding en het feit dat de breuk met Zuid-Afrika geen internationale erkenning als soevereine staat had opgeleverd, deed Transkei besluiten zich met Zuid-Afrika te verzoenen.
President Matanzima voerde een repressief beleid ten aanzien van het nationalisme. De persvrijheid werd aan banden gelegd, zoals ook blanke Zuidafrikaanse correspondenten tot hun schade moesten ondervinden. Op 13.4.1981 werd beslist dat de pers geen berichten of commentaren met betrekking tot de regering mocht opnemen zonder voorafgaande ministeriële goedkeuring. Aan het verbod op anti-apartheidsgroeperingen werd streng de hand gehouden. Vooral scholieren en onderwijzend personeel kregen allerlei beperkingen opgelegd. Bij de eerste verkiezingen na vijf jaar onafhankelijkheid op 24.9.1981 durfde de oppositie, de Democratie Progressive Party, nauwelijks op te komen. De Transkei National Independence Party behaalde dan ook 74 van de 75 zetels.
Litt. P.Lawrence, The Transkei (1977); R.Southall, South Africa’s Transkei. The political economy of an ‘independent’ bantustan (1983).
