Braziliaans filosoof en pedagoog, *19.9.1921 Recife. Freire werd hoogleraar geschiedenis en filosofie van de pedagogie te Recife.
In 1963 leidde hij alfabetiseringscampagnes, naar een door hem ontworpen totale benaderingswijze, in Noordoost-Brazilië. In 1964 werd hij verbannen, maar hij zette zijn ontwikkelingswerk voort in Chili (onder de regering-Allende). Freire is sinds 1969 verbonden aan de staf van het departement van Onderwijs van de Wereldraad van Kerken te Genève. Als filosoof is hij beïnvloed door o.a. Marx, Althusser, Fromm en Buber. Zijn ook in Europa en de VS toegepaste 'pedagogie’ is niet zozeer een onderwijsmethode, als wel een methode voor bewustwording, een humanisering van mensen.
Freire spreekt van conscientizagao, het ontwaken van een kritisch revolutionair bewustzijn door ‘een gemeenschappelijk project van mensen die verenigd zijn door hun actie en door hun reflectie over die actie en over hun wereld’. Dit proces is tevens bevrijding van de onderdrukking, van het zwijgen, van uitbuiting en afhankelijkheid, en als-zodanig niet minder relevant voor de Euro-amerikaanse samenleving dan voor de derde wereld. Werken: Pedagogie van de onderdrukten (1972), Culturele actie voor vrijheid (1974), Pedagogie in ontwikkeling. Brieven aan Guinee-Bissau (1979), Ervarend leren (7e dr. 1981). Uitgave: De methode P.Freire, door de Vrije Universiteit, Amsterdam (1970).Litt. H. Achterhuis, Filosofen van de derde wereld (5e dr. 1980); R.Hammen Poldermans, P.Freire en O.Negt: methoden voor bewustwording (1980).
