(Eire), republiek op het eiland Ierland, begrensd door Noord-Ierland, de Atlantische Oceaan, de Ierse Zee en het Saint George’s Kanaal, 70283 km2. Hoofdstad: Dublin.
BEVOLKING De Ierse bevolking bedroeg in 1978 ca. 3,2 mln. Het inwonertal neemt maar matig toe (1,2 % per jaar). De Ierse geboortencoëfficiënt (21,6 %c) is momenteel de hoogste in de EG. De gemiddelde verwachte levensduur bij de geboorte bedraagt 73 jaar. Ruim 31 % van de bevolking is jonger dan 15 jaar en ca. 10 % is ouder dan 65 jaar.
ECONOMIE De nadruk ligt zeer sterk op de veeteelt. Ierland telt 7,2 mln. stuks runderen. Melk en rundvlees, maar ook boter en kaas, zijn de voornaamste exportartikelen van de Ierse landbouw; ze vertegenwoordigen 29 % van de totale uitvoerwaarde. De nadruk verschuift echter steeds meer naar de verwerkende industrie. Deze sector neemt al eenderde van de werkgelegenheid voor zijn rekening, ruim eenderde van het bruto nationaal produkt (B N P ) en zelfs 48 % van de uitvoerwaarde. De Ierse overheid tracht met allerlei middelen (o.a. grote belastingvermindering) zoveel mogelijk buitenlandse fabrieken aan te trekken.
De exportwaarde vertegenwoordigt 51 % van het totale BNP. De handelsbalans is evenwel zeer negatief; dit wordt slechts voor een klein deel gecompenseerd door de toenemende inkomsten uit het internationale toerisme. De buitenlandse handel van Ierland is, wat de export en de import betreft, voor resp. 77 en 70 % gericht op de andere EGlanden, waaronder vooral Groot-Brittannië met resp. 47 en 49 %. De VS nemen resp. 6 en 8 % voor hun rekening. Het jaarlijkse gemiddelde inkomen per hoofd is het laagste van de EG-landen ($ 2880).
POLITIEK Ten aanzien van Ulster nemen de politieke partijen in de Ierse republiek verschillende standpunten in. Uit opiniepeilingen blijkt dat vrijwel alle Ieren een of andere vorm van vereniging met het noorden wensen. De Fianna Fail verdedigt het idee van één Ierland na tussenstadia. De Fine Gael vindt een statenbond voldoende.
Op 17.8.1977 werden in Ierland algemene verkiezingen gehouden. De Ierse bevolking sprak zich uit tegen de zittende regering-Cosgrave en voor de oppositionele Fianna Fail van oud-premier Lynch. De overwining van Fianna Fail was waarschijnlijk vooral te danken aan proteststemmen tegen de economische achteruitgang en niet zozeer aan grote bezorgdheid over Noord-Ierland. De terugkeer van de Fianna Fail met een zeer grote meerderheid bracht onzekerheid voor de Brits-Ierse betrekkingen, die vanwege Ulster altijd al delicaat waren. De Britten hadden gehoopt dat de coalitieregering van Cosgrave aan de macht zou blijven, om haar wettelijke en militaire vervolging van de Ierse guerrillastrijders, die de republiek als basis voor hun oorlog tegen de Britten in het noorden gebruiken, voort te kunnen zetten. Lynch was echter altijd voorzichtig geweest in zijn benadering van de Noordierse kwestie.
Weliswaar vroeg hij als premier in 1977 van Groot-Brittannië slechts een intentieverklaring dat dit land zich uiteindelijk uit het noorden terug zou trekken. Maar zijn partij heeft veel leden die sterke voorvechters zijn van een verenigd Ierland.
De nieuwe regering van Lynch ging in 1978 van start met een ambitieus economisch programma, gericht op economische groei, stijging van het levenspeil en bestrijding van de werkloosheid.
Op 19.4.1979 vierde Ierland de dertigste verjaardag van de officiële uitroeping van de Republiek. Dit gebeurde in een klimaat van arbeidsonrust. Er vond een golf van stakingen plaats van werknemers en ambtenaren bij de stedelijke diensten en bij de post-, telegraaf- en telefoondiensten, onder de ogen van tevreden boeren (met een inkomen dat 20 % per jaar stijgt) in een land in volle economische expansie. Lynch’ onwil om de lonen fors te verhogen werd hem door veel landgenoten niet in dank afgenomen. Bij de gemeenteraadsverkiezingen op 7.6.1979 leed de Fianna Fail het grootste verlies en de partij werd door de Fine Gael bijna ingelopen. Toen Lynch ook bij de opiniepeilingen desastreuze resultaten boekte, trad hij op 5 dec. af.
Ook het feit dat al zijn pogingen tot een oplossing voor de kwestie-Ulster op niets waren uitgelopen, speelde daarbij overigens een belangrijke rol. Zijn opvolger werd minister van Gezondheid Charles Haughey. Hij stond bekend om zijn hardere houding tegenover Groot-Brittannië en is een fervent voorstander van de hereniging van Ulster met de Republiek. De politionele samenwerking tussen noord en zuid werd nogmaals scherp aan de orde gesteld na de aanslag van de IRA die op 27.8.1979 o.a. aan lord Mountbatten het leven kostte. Paus Johannes Paulus ii, die van 29.9—1.10.1979 een bezoek aan Ierland bracht, deed een oproep ‘om het pad van het geweld te verlaten', maar die oproep werd door de IRA niet gehonoreerd.
Anders dan Groot-Brittannië was Ierland wel bereid zich aan te sluiten bij de door Frankrijk en de BRD voorgestelde Europese Monetaire Unie.
