Amerikaans filosoof, *5.6.1897 Kittanning (Pennsylvanië). Hartshome werd in 1928 hoogleraar te Chicago en in 1962 aan de universiteit van Texas.
Hartshome ontwikkelde het → procesdenken van Whitehead verder op het gebied van de wijsgerige godsleer. Zijn grondgedachte daarbij is, dat voor God de relaties met het geschapene (m.n. de mens) tot zijn wezen behoren; zij zijn geen uiterlijke relaties, zoals een voorwerp zich in de ruimte tot een ander voorwerp verhoudt. Het was de fout van de klassieke metafysica dat zij de relatie tussen God en mens van de kant van God als een zuiver uiterlijke relatie opvatte, waardoor deze meer de relatie van een ding dan van een persoon is. Wanneer nu de mensen Gods liefde beantwoorden, dan is God volmaakter dan wanneer zij dat niet doen. In deze zin kan er ontwikkeling in God zijn, wat niet uitsluit dat God ook eeuwig onveranderlijke aspecten in zijn natuur heeft. Hartshome onderscheidt in God een abstracte eeuwige natuur en een concrete naar de mens toegekeerde natuur.
De mens is echter vrij en daarom is ook voor God de toekomst open. Met déze voorstelling van God en met behulp van de moderne logica kon Hartshome het ontologisch godsbewijs vernieuwen. Als men in dit bewijs God als een allervolmaaktst wezen beschouwt, dan doet dit denken aan een grootste getal, wat innerlijk tegenstrijdig is. In Hartshornes visie echter is God volmaakt in die zin, dat geen ander wezen hem kan overtreffen, maar God kan zichzelf overtreffen. Zo behoeft men Gods volmaaktheid niet als afgesloten te beschouwen, waarmee een gemakkelijk tegen het ontologisch godsbewijs in te brengen bezwaar wegvalt. Werken: The divine relativity (1948), Reality and social process (1953), (met W.L.Reese) Philosophers speak of God (1953), The logic of perfection (1962), Man's vision of God (1964), Creative synthesis and philosophic method (1970), Whitehead’s philosophy (1972). [prof .dr.
H. G. Hubbeling] Litt. H.G.Hubbeling, Vernieuwde belangstelling voor de godsbewijzen (in: Tijdschrift voor Filosofie, 1980, p. 75-97; bevat overzicht van Hartshornes filosofie).
