Nederlandse vogelnamen en hun betekenis

Henk Blok en Herman ter Stege (2020)

Gepubliceerd op 11-06-2020

VELDUIL – Asio flammeus

betekenis & definitie

Duits : Sumpfohreule

Engels : Short-eared Owl

Frans : Hibou des marais

Fries : Katûle

Betekenis wetenschappelijke naam:

vlammende ooruil. Naar de ‘vlammende’ gezichtsuitdrukking met de fel gele ogen. Eerder naar flammeum = vurige bruidssluier. Vergelijk ‘lijnstjes’ bij Ransuil.

De Velduil jaagt overdag en tijdens de schemering, laag vliegend boven vochtig open veld, voornamelijk op muizen. In hetzelfde terrein maakt hij op de grond, tussen de lage vegetatie, zijn nest.

Een uit het Duits afkomstige naam is Moerasooruil. Ook de in Twente gangbare naam Esoele hangt samen met zijn biotoop. Met ‘es’ wordt in Overijssel en Drenthe het aangelegen bouwland rondom een dorp bedoeld, een gebied waar de Velduil nog wel eens zijn prooi wil slaan.

De ‘kattenogen’ en het op blazen van een maartse kat lijkende geluid dat sommige uilen maken hadden tot gevolg dat enkele uilensoorten, waaronder de Velduil, Katuil werden genoemd. We zien dit ook met de Friese naam en in de volksnamen Katteuul (Ame), (Kat)Uul (Tex), Katul (Ter) en Ka(r)tof (Fr). Het element ‘of’, ook in de naam Ulekoffe - ofschoon gelijkend op ‘uilekop’ en mogelijk ook later zo bedoeld – is afgeleid van het Angelsaksische Uf en het Oudduitse Auff, later Uvo en Uhu, namen voor de Oehoe.

De namen Horenuil, Kortorige Uil en Klein-ooruil zijn verbonden met de oorpluimen waarmee deze uil is getooid. De twee laatste namen geven aan dat de Velduil ten opzichte van de andere uilensoorten maar met korte oorkwastjes is bedeeld.

< >