Nederlandse spreekwoorden

F.A. Stoett (1923-1925)

Gepubliceerd op 10-03-2020

't Moet buigen of barsten (of breken)

betekenis & definitie

D.i. het moet geschieden, hoe dan ook; een in de 17de eeuw voorkomende zegswijze, die wordt aangetroffen bij P.C.

Hooft; De Brune, Bank. II, 164: Harde koppen zetten 't over al in roere; 't moet al buyghen, of bersten, daer zy komen; O. Kant. 41: Spreek uitje mont. Het moet nu barsten, of buigen. Zie verder Tuinman 1,149: 't Moet buigen of bersten, zo zegt men mede van iets, waar aan het uiterste gewaagt word; de gelykenis is genomen van een styven stok, of iets diergelijks; Sewel, 148: Het moet buigen of bersten (het moet er heel op of heel onder), itmustbend orcrack, Halma, 96: Al is dat kind nog zoo boos, evenwel zal het moeten buigen of barsten (toegeven); Harreb. III, 4 b; Ndl. Wdb.. II, 1043; III, 1724; fri.: 'tmoatbuge ofbarste; in het Waasch Idiot. 149 a: Ge moetbuigen ofborsten, 't is te moeten; zie ook Teirl. 221; syn. in Zuidndl. dial. springen of banen. Vgl. het verouderde de. bugne ellerbriste; nd. dat schuil bugen o'r brêken (Eckart, 51); hd. biegen oder brechen, waarvoor men in het eng. zegt to sink or swim.