CRAWFURD (John), geb. 13 Aug. 1783 op het eiland Islay (Schotland), overl. 11 Mei 1868 te South-Kensington, studeerde van 1799-1803 te Edinburg in de medicijnen, diende gedurende vijfjaar als militair geneesheer in Indië en werd daarop naar Penang overgeplaatst, waar hij zich ernstig toelegde op de studie van het maleische volk en de maleische taal. In 1811 nam Lord Minto hem mede op
zijne expeditie naar Java. Gedurende het britsche beheer van dat eiland vervulde C. eenige belangrijke posten aldaar. Zoo was hij resident te Djokja, waar hij tegenover den Sultan bijzondere waakzaamheid uitoefende; daarna te Tjeribon, alwaar hij na het aftreden der beide Sultans het bestuur organiseerde en met veel oordeel het landrente-stelsel invoerde. Na overgave van Java aan de Hollanders nam hij ontslag uit den dienst en keerde naar
Engeland terug, alwaar hij in 1820 zijne History ofthe IndianArchipelago het licht deed zien, van welk werk in 1823 eene hollandsche vertaling verscheen (De Indische Archipel, Haarlem 1823). Daarop keerde C. naar Indië terug en werd aangewezen tot britsch gezant bij de hoven van Siam en Cochin-China. Van 1823-1825 was hij gouverneur van Singapore en werd toen als commissaris naar Pegu gezonden. Na het sluiten van den vrede met Burmah werd C. belast met eene zending naar het hof van Ava. Daarna keerde hij naar Engeland terug en bleef gedurende zijn lang leven zich aan de studie wijden. In 1828 verscheen van hem een verhaal van zijne zending naar Siam en Cochin-China en in 1829 een journaal van die naar Ava. Verder gaf hij in 1852 uit: A Grammar and Dictionary of the Malay Language en in 1856: A Descriptive Dictionary ofthe Indian Islands and Adjacent Countries en schreef hij tal van artikelen over ethnografische en andere onderwerpen.
Zie: DictionaryofNational BiographyXIII (Londen 1888) 60 en de bronnen in dit deel bij ‘Raffles’ vermeld.
Rooseboom
